2022 Cilt 27 Sayı 1

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/27900

Browse

Now showing 1 - 11 of 11

Alışveriş merkezi örneğinde yağmur suyu hasadı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-17) Kılıç, Melike Yalılı; Adalı, Sümeyye; Mühendislik Fakültesi; Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0001-7050-6742; 0000-0002-5077-7358
Dünya genelinde sanayileşme, kentleşme ve hızlı nüfus artışıyla beraber doğal kaynaklara olan talebin büyük oranda artış göstermesi, sınırlı rezerve sahip olan bu kaynakların gelecekte ihtiyaçların karşılanması ve korunması noktasında önlem alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu kaynaklar arasında yer alan su, canlılığın devamı için vazgeçilmez bir öğe olup, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin de etkisiyle su kaynaklarının büyük bir baskı altında olduğu görülmektedir. Yağmur suyu hasadı, taşıdığı yüksek su potansiyeliyle su kaynaklarının korunması ve ek bir kaynak oluşturması bakımından büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada Bursa ilinde yer alan bir alışveriş merkezine kurulması planlanan yağmur suyu toplama sisteminin maliyet hesabı yapılmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda yağmur suyu toplama sisteminin maliyetinin 39473 $ olduğu, kurulan sistemle yıllık 2006 m3 değerinde yağmur suyunun hasat edilebileceği belirlenmiştir.
Çoklu arama stratejileri kullanan çok amaçlı parçacık sürü optimizasyonu yöntemi ile dairesel çok hücreli çarpışma kutusunun optimizasyonu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-12-31) Albak, Emre İsa; Solmaz, Erol; Öztürk, Ferruh; Gemlik Asım Kocabıyık Meslek Yüksek Okul; Hibrid ve Elektrikli Taşıtlar Teknolojisi Programı; 0000-0001-9215-0775; 0000-0001-9369-3552; 0000-0001-5767-8312
Çarpışma kutuları araçlarda darbe emici yapılar olarak araçların tampon kısımlarında bulunur. Çarpışma kutularının şekli, çarpışma performansını önemli oranda etkilemektedir. Çarpışma kutuları üzerine yapılan çalışmalarda çok hücreli çarpışma kutularının tek duvardan oluşan çarpışma kutularına göre daha iyi performansa sahip oldukları ortaya koyulmuştur. Çok hücreli çarpışma kutularında dış duvar içerisindeki yapıların geometrisi çarpışma performansını arttırmada önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada her birinin dış duvarı silindirik olan ve içi kare, altıgen, sekizgen ve dairesel kesitler ile eklenmiş dört farklı çarpışma kutusunun performansları incelenmiştir. En iyi performansa sahip olan içerisine dairesel kesit eklenmiş dairesel çok hücreli çarpışma kutusuna çoklu arama stratejileri kullanan çok amaçlı parçacık sürü optimizasyonu (MMOPSO) yöntemiyle optimizasyon çalışması yapılmıştır. Optimizasyon çalışması, radyal temelli fonksiyonlar yöntemi ile elde edilen metamodel kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Metamodel, latin hiperküp yöntemi ile belirlenen otuz adet örnekleme noktası kullanılarak oluşturulmuştur.
Determination of press brake bending parameters for Hardox 400 steel
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-03) Aydemir, Fatih; Çakan, Betül Gülçimen; Durmuş, Ali; Çavdar, Kadir; Mühendislik Fakültesi; Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0003-1739-1143; 0000-0003-2487-7344; 0000-0001-9126-0315
In the present study, a specific hydraulic press brake based test setup (HPBTS) was designed and manufactured which was used to determine the bending forces and the punch displacements of Hardox 400 steel depending on the plate thickness, plate length and mechanical properties. The setup was equipped with an image processing system to detect the change of the bending angle during forming. Prior to bending tests, tensile tests were carried out and the identified mechanical properties were compared with the ones reported by the manufacturers. The effect of the difference between the mechanical properties on the bending parameters was investigated. Air bending technique was used for bending tests. Experiments were carried out with varying plate thicknesses, plate lengths, bending angles, forming speeds and channel openings using flat materials supplied from two different manufacturers. The effect of these parameters on bending force, displacement and springback angle was revealed. It was shown that the mechanical properties of Hardox 400 steel vary according to the manufacturer. The difference between the measured mechanical properties and the ones obtained from the manufacturers had a direct influence on the bending properties.
Ergonomik risk analizi yöntemleri ve metabolik hız hesabı yazılım uygulaması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-06) Aydın, Ferdi; Özalp, Besim Türker; Gündüz, Tülün; Mühendislik Fakültesi; Endüstri Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-3607-6141; 0000-0003-0307-1026; 0000-0002-7134-3997
Ergonomik açıdan uygun olmayan çalışma koşullarının sırt, boyun, omuzlar, üst ve alt ekstremitelerde, kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olduğu bilinmektedir. Bu rahatsızlıklar fiziksel güç gerektiren ve tekrarlayan işleri yapan çalışanlarda sıklıkla görülmekte, ayrıca üretimdeki verimliliğin de düşmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada, işletmelerde çalışanlara daha kolay bir şekilde ergonomik risk analizi yöntemlerini uygulamak ve analiz sonuçlarını karşılaştırabilmek amacı ile ergonomik risk analizlerini ve metabolik hız hesabını içeren bir yazılım uygulaması tasarlanmıştır. Geliştirilen yazılım, REBA, OWAS, RULA, NIOSH Aksiyon Sınırı (AL), Tavsiye Edilen Ağırlık Sınırı (RWL), ManTRA, ROSA ve HMD yöntemlerini içermektedir. Yazılım ayrıca, farklı koşullarda çalışanın harcadığı enerjiyi hesaplayarak ortaya koyduğu metabolik hızı hesaplayan bir modül ihtiva etmektedir. Gerçekleştirilen risk analizleri ve hesaplamaların detayları ve sonuçları MS Access veri tabanında depolanmaktadır. Çalışanın mevcut ve iyileştirilmiş risk analizi sonuçları, daha sonra karşılaştırma yapabilmek amacıyla geliştirilen raporlama ara yüzü ile incelenebilmektedir. Yazılım, ISO/IEC 25010:2011 kalite standartlarına göre ergonomi uzmanlarınca değerlendirilmiş ve uygulamanın firmalar için kullanılabilirliği ve uygunluğu sunulmuştur.
Farklı hayvan gübrelerinin kompostlanması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-03-16) Özbek, Büşra; Uçaroğlu, Selnur; Mühendislik Fakültesi; Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-8973-0151; 0000-0003-4888-7934
Bu çalışmada, büyükbaş hayvan gübresi (BHG), at gübresi (AG) ve tavuk gübresinin (TG) kompostlanabilirliği araştırılmıştır. Kompost deneylerinde ayçiçeği sapı (AS), düzenleyici katkı maddesi olarak kullanılmış ve üç farklı reaktör (G1, G2, G3) çalıştırılmıştır. Tüm reaktörlerde %80 oranında hayvan gübresi, %20 oranında AS karıştırılmıştır. G1 reaktörüne hayvan gübresi olarak BHG, G2 reaktörüne AG ve G3 reaktörüne ise TG ilave edilmiştir. Proses 21 gün boyunca devam etmiş olup sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, organik madde, nem, C/N oranı, Toplam Kjeldahl Azotu ve Toplam Fosfor parametreleri izlenmiştir. G1, G2 ve G3 reaktörlerinde süreç boyunca en yüksek sıcaklıklar sırasıyla 58,7 ˚C, 44,6 ˚C ve 54 ˚C olarak tespit edilmiştir. G1 reaktöründe, diğer reaktörlere göre en yüksek C/N oranı azalması (%42,4), en fazla OM kaybı (%57) gerçekleşmiş ve en yüksek sıcaklığa (58,7 ˚C) ulaşılmıştır. Reaktörler arasında en yüksek mineralizasyonun gerçekleştiği en verimli reaktörün G1 olduğu belirlenmiştir. Farklı karakteristik özelliklere sahip hayvan gübrelerinin kompostlanabilirlikleri incelendiğinde, en yüksek verimlilik BHG ile çalıştırılan G1 reaktöründe, onu takiben TG kullanılan G3 reaktöründe elde edilmiş olup en düşük verim AG’nin kullanıldığı G2 rektöründe elde edilmiştir. Farklı katkı maddeleri ve farklı karışım reçetelerinde hayvan gübreleri ile daha yüksek verimde kompost reaktörleri çalıştırılabileceği düşünülmektedir.
Parça ıskartalarının makine öğrenmesi kullanılarak azaltılması: Otomotiv sektöründe bir uygulama
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-03-09) Yürek, Emine Eş; Yağmahan, Betül; Akyüz, Burak Celal; Samast, Ebubekir Sıddık; Çetrez, Nezire Dilan; Mühendislik Fakültesi; Endüstri Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-0871-3385; 0000-0003-1744-3062; 0000-0002-5085-5272; 0000-0003-0775-3657; 0000-0003-1890-0835
Bu çalışmada, enjektör imal eden bir firmanın taşlama makinesindeki insan faktörüne bağlı ıskartaların azaltılması amaçlanmıştır. İnsan faktörüne bağlı ıskartalar, makinenin taş değişimi, arıza gibi çeşitli nedenlerle durmasından sonra makine operatörünün, makine ve ürün parametrelerinde yaptığı ayarlamalardan kaynaklanmaktadır. Iskartaların azaltılması amacıyla iki aşamalı bir çözüm yaklaşımı önerilmiştir. İlk aşamada, makine öğrenmesi kullanılarak kalite tahminlenmiştir. Kalite tahminleme, bir sınıflandırma problemi olarak ele alınmıştır. Farklı sınıflandırma algoritmaları modellenerek en yüksek performansa sahip Destek Vektör Makineleri (DVM) algoritması seçilmiştir. İkinci aşamada ise, DVM kullanılarak kaliteli ürün ile sonuçlanması beklenen uygun parametre değerleri belirlenmiştir. Güncel veri dikkate alınarak parametre değerlerinin otomatik olarak revize edilmesi ve operatöre sunulması amacıyla bir öneri sistemi geliştirilmiştir. Bu öneri sistemi ile, taşlama işleminin insan etmenine olan bağlılığının ortadan kaldırılarak dijitalleşmesi amaçlanmıştır.
Sıcak çalışma hatlarında ısıl konfor iyileştirmesi: Soğuk yelek uygulaması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-31) Abi, Tuğçe Turan; Yamankaradeniz, Nurettin; Mühendislik Fakültesi; Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0003-1657-2604
İnsanlar gün içerisindeki faaliyetlerinin büyük bölümünü kapalı alanlarda geçirir. Bu nedenle insanlar için kapalı mahallerde iyi bir havalandırma ve iklimlendirme sistemi tasarlamak son derece kritiktir. İyi bir havalandırma, insanlarda hem vücut sağlığı hem de çalışma verimleri adına önemli bir kıstastır. Sıcaklık maruziyeti, vücudun fizyolojik ve psikolojik dengesini, çalışma verimini önemli ölçüde etkileyen ve çalışma ortamında sıkça karşılaşılan problemlerdendir. Isıl konfor ise, kişinin bulunduğu ortamın sıcaklığı ile uyumun sağlanması ve memnuniyetsizliğin bertaraf edilmesi anlamına gelmektedir. Termal konfor şartlarının tam olarak sağlanamadığı ortamlarda çalışmak zorunda kalan çalışanların verimlerinin düştüğü, güvenli çalışma durumunun zayıfladığı ve buna bağlı olarak iş kazasına maruz kalma sıklıklarının arttığı gözlemlenmiştir. Bu yüzden ısıl işlemin zorunlu olduğu, sıcaklık maruziyetinin kaynağında yok edilemediği durumlarda çalışan kişilerin termal konfor şartlarının iyileştirilmeleri öncelikle çalışanların sağlığına sonrasında ise üretim verimine olumlu katkılar sağlayacaktır. Bu çalışmada, ısıl konforu belirleyen parametreler üzerine incelemeler yapılmış olup, örnek mahal olan sıcak şekillendirme prosesi kullanılarak sac şekillendirme yapan hatta çalışan işçilerin ısıl konfor için çalışma koşulları gözlenmiştir. Isıl konforu sağlamak adına soğuk yelek üretilmiş ve ısı transferi dikkate alınarak iyileştirici faaliyetler belirlenmiştir.
Soliton wave generation on nonlinear transmission lines using a particle swarm optimization (PSO) algorithm
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-03-23) Aksoy, Abdullah; Yenikaya, Sibel; Mühendislik Fakültesi; Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-2400-989X; 0000-0002-9423-1752
In this article, analysis, designing, and generation of soliton waves are performed using nonlinear transmission lines (NLTLs). As a result of performing mathematical analysis processes, circuit parameters and values are determined. A particle swarm optimization (PSO) algorithm is used to determine the parameters and their values. The parameters obtained from the optimization are used to design a nonlinear transmission line. The circuit designed over the determined parameters is simulated with the LTspice program. Then, experiments of the created circuit design are carried out. The simulation data and the experimental implementation data are compared for the nonlinear transmission line circuit. Simulation and experiment results are found to be compatible.
Bir tekstil işletmesinde enerji verimliliği ve emisyon azaltım olanaklarının araştırılması: Havlu üretim tesisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-17) Değirmen, Duriye; Şanlı, Gizem Eker; Mühendislik Fakültesi; Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-5656-0002; 0000-0002-7175-2942
Tüm dünyada nüfusun hızla artışına paralel olarak enerji arzı da artmaktadır. Enerji kaynaklarının sınırlı olması, enerji maliyetlerinin yüksek olması, enerji üretimi ve tüketimi sırasında ortaya çıkan emisyonların çevresel problemlere neden olması gibi durumlar enerjiyi verimli kullanmayı zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, Bursa’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir havlu üretimi tesisinde enerji etütleri yapılmış ve başlıca 7 iyileştirmenin uygulanması önerilmiştir. Bu iyileştirmeler; jet makinelerinin izole edilmesi, buhar kazanı su seviyesinin otomatik kontrolü, kondens dönüşlerinin toplanması, kondenslerde seviye kontrol sistemi uygulaması, kazan besi suyu şartlandırma sisteminin kurulması, kompresör emiş havasının düzenlenmesi ile ring hattı ve tesisat revizyonu şeklindedir. Bahsedilen iyileştirmelerden maddi tasarruf miktarı en az (3.141 TL/yıl) olan uygulama kompresör emiş havasının düzenlenmesi iken maddi tasarruf miktarı en fazla olan uygulama 175.583 TL/yıl ile kondens dönüşlerinin toplanmasıdır. CO2 emisyonundaki azalma oranlarının 2,7 ton/yıl ile 186 ton/ yıl arasında değişim göstereceği hesaplanmış olup önerilen iyileştirmelerin hem maliyet hem de çevresel açısından işletmelere fayda sağlayacağı sonucuna varılmıştır.
The design of control system simulator
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-07) Hatun, Metin; Vatansever, Fahri; Mühendislik Fakültesi; Elektrik Elektronik Mühendisliği; 0000-0003-0279-5508; 0000-0002-3885-8622
Selection of a suitable controller type, determination of its coefficients and adjustment if necessary is an important issue in the design of control systems. Quickly checking whether the closed loop system with a designed controller meets some desired time/frequency response criteria will save time for the student/designer. In this paper, an interactive control system simulator is designed to perform the simulations for closed-loop systems obtained with user-defined systems and different types of controllers whose parameters can be changed. The simulator allows the user to see the time/frequency response of the closed-loop system for different systems defined as single or comparatively and check whether some desired time/frequency domain criteria are satisfied, quickly. In addition, the simulator allows the possibility to see the disturbance input response and the effect of the measurement noise altogether with the reference input response, comparatively. Thus, analysis and comparison of different controllers and also teaching of control systems will be performed easily, quickly and effectively by using the simulator.
UV-C Aktivasyonu ile üretilmiş sülfat radikallerinin bakteri inaktivasyonuna etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-03) Eleren, Sevil Çalışkan; Şener, Gamze; Fen Bilimleri Enstitüsü; Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-8489-9214; 0000-0003-4516-9742
Geleceğin en büyük küresel risklerinden biri olabilecek su krizleri, kaliteli içme suyuna ulaşabilmede sıkıntıların yaşanmasını da beraberinde getirecektir. İçilebilir nitelikte kaliteli içme suyu temininde en önemli noktalardan biri mikroorganizma dezenfeksiyonudur. Son zamanlarda içme suyu dezenfeksiyonunda ileri oksidasyon prosesleri alternatif olarak uygulanmaya başlanmıştır. İleri oksidasyon yöntemleri içinde son derece reaktif ve seçici olan sülfat radikalleri, giderek ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, kanalizasyon suyundan izole edilmiş E.coli bakterisinin dezenfeksiyonunda, UV-C ile aktif hale getirilmiş sülfat radikallerinin giderim verimine etkisi incelenmiştir. Sülfat radikali bazlı fotokimyasal ileri oksidasyon prosesinde (UV-C+K2S2O8) dört farklı konsantrasyonda K2S2O8 (0,5, 1, 2 ve 3 mmol/L) kullanılmıştır. UV-C radyasyonu ile aktifleştirilen K2S2O8’in konsantrasyonunun artması ile E.coli inaktivasyonunun arttığı belirlenmiştir. UV-C prosesine, 2 mmol/L K2S2O8 ilave edilmesi ile 30 saniye içinde yaklaşık 2,7 logluk bir bakteri giderim artışı elde edilmiştir. 5,48 log E.coli inaktivasyonu sağlanması için gerekli süre, 1 mmol/L K2S2O8 kullanıldığı durumda 60 saniyede iken, 2 mmol/L K2S2O8 kullanıldığında 30 saniye olarak tespit edilmiştir. K2S2O8 konsantrasyonu 3 mmol/L’ ye çıktığında bu süre 8 saniyeye düşmüştür. Süredeki bu azalma ileri oksidasyon prosesinin elektrik maliyetini önemli ölçüde azaltacaktır.

Browse

Browsing by Department "Mühendislik Fakültesi"