2010 Cilt 19 Sayı 2

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/15318

Browse

Now showing 1 - 8 of 8

Bîrûnî’nin karşılaştırmalı dinler tarihine katkısı
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Jeffery, Arthur; Tarakçı, Muhammet; İlahiyat Fakültesi
Bîrûnî’nin daha somut bilimsel disiplinlere yaptığı katkıların önemi, onun, kendi döneminde ve belki de benimsediği dinin tarihinde karşılaştırmalı dinler tarihi çalışmalarına yaptığı katkılar bakımından sahip olduğu eşsiz yerin göz ardı edilmesine neden olmaktadır. Onun dayanabileceği iyi bir geleneğe sahip olduğu doğrudur. Eğer karşılaştırmalı dinler tarihi; karşılaştırmalı anatomi veya karşılaştırmalı filolojide kullanılan bilimsel yöntemlerin aynısıyla, yani, dinin öneminin daha iyi anlaşılması için değişik dinî toplulukların inanç ve uygulamalarıyla ilgili verilerin toplanması, düzenlenmesi, tasnif edilmesi ve başka verilerle karşılaştırılması suretiyle dini incelemek anlamına geliyorsa, bu çalışma disiplini, Bîrûnî’nin hayatını adadığı eserle aynı alanda zaten uzun bir tarihî geçmişe sahipti. Mezopotamya’nın çivi yazısı tabletleri kadar eski bir tarihte, kadim dünyanın değişik merkezlerindeki dinî hayatla bağlantılı dinî inanç ve ayinlerine yönelik canlı bir ilgiyi gösteren ve içinde eleştirel değerlendirme ve karşılaştırma unsurları bulunan dokümanlar bulmaktayız. Eski Yunanlılar diğer insanların dinlerini tanıtma ve bunları Yunan dininin ilgili fenomenleriyle karşılaştırma konusunda daha çok ilgili olmuşlar ve bu ilgiyi daha sonra Romalılara devretmişlerdir. Klasik Dönem yazarları arasında dinin kaynağı ve gelişimi konusunda teori geliştirenler bile vardı. Sonraki asırlarda hem Akdeniz’in doğu yakasında hem de daha uzak doğu eyaletlerinde yaşayan kilise yazarları, doğu dinlerine çok daha canlı bir ilgi göstermişlerdir. Bununla birlikte, onların yaklaşımlarının artık büyük ölçüde polemik olarak görülmesi, polemik türü eserlerini yönelttikleri değişik dinlerle ilgili olarak bize verdikleri bilgilerin değerini gölgede bırakmamalıdır. Nitekim bu yazarların hasımlarından yaptıkları bol alıntılar, genellikle, o dönemde yaşayan ama artık yok olmuş bazı dinler hakkında doğrudan sahip olduğumuz yegâne bilgidir.
Günümüzde Hz. Peygamber’in (sav) doğru anlaşılması üzerine düşünceler
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Apak, Adem; İlahiyat Fakültesi
Hz. Peygamber’in (sav) doğru anlaşılması hususunda öncelikli adım, onun hayatının ve faaliyetlerinin sahih bilgilerden istifadeyle ortaya koymaktır. Bu hususta ilk müracaat kaynağı şüphesiz Kur’ân-ı Kerîm’dir. İslâm Peygamberi’nin (sav) hayatının ve kişiliğinin tüm yönleri ve yaşadığı muhitin sosyo-kültürel çevresi hakkında malumat ihtiva eden ikinci temel kaynak ise edilen hadislerdir. Kur’ân ve Hadis’ten sonra müracaat edilecek üçüncü derecedeki bilgiler ise siyer ve meğâzî kitaplarında yer alan ve ilk iki kaynakta işaret edilen esaslarla mutabık rivayetlerdir. Onun doğru tanıtılması için diğer bir önemli adım ise onu hislerin nesnesi olmaktan fikirlerin öznesi haline getirmektir.
Hadislere göre namazda kahkaha ile gülmenin abdeste etkisi
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Kahraman, Hüseyin; İlahiyat Fakültesi
Abdest, dinî bir temizliktir. Bu temizlik, el-Mâide Suresi 5/6’da emredilmiştir. Bu âyet aynı zamanda abdestin, farzlarına da işâret etmektedir. Ancak bu konu mezhepler arasında ihtilâflıdır. Abdesti bozan şeyler konusunda da ihtilâf vardır. Bu ihtilâflardan biri de namazda kahkaha ile gülmektir. Bu konuda farklı görüşler ortaya konmuştur. Makâlede bu görüşler ve dayandıkları deliller üzerinde durulacaktır.
Kalvinizm’de kader anlayışı
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Tarakçı, Muhammet; İlahiyat Fakültesi
Bu makalede Hıristiyanlıkta kader anlayışıyla ilgili üç temel soruya cevap bulunmaya çalışılmaktadır. İlk olarak seçilmişliğin mahiyeti ele alınacak ve “Tanrı ezelde sadece seçilmişleri mi, yoksa seçilmişlerin yanı sıra lanetlileri de belirlemiş midir?” sorusuna Kalvinizm’in verdiği cevap açıklanacaktır. İkinci olarak, seçilmişliğin iman ve iyi davranışlarla ilişkisi üzerinde durulacak ve insanların dünyadaki iyi veya kötü davranışların ezeldeki ilahî seçimde bir etkisinin olup olmayacağı tartışılacaktır. Son olarak, “Kurtuluştan mahrum bırakılan lanetlilerin ezelde belirlendiği kabul edilirse, bu kişilere karşı bir haksızlık yapılmış olur mu?” sorusuna cevap aranacaktır.
Nevâdir kültüründe ‘sakîl’ motifi ve bir sakîl düşmanı: el-A‘meş
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Şahin, Şener; İlahiyat Fakültesi
Arap toplumsal yaşamının ilgi çekici ve reel karakterlerinden “sakîl”, aynı zamanda Klâsik Arap mizahının en canlı figürlerinden biridir. Bu makalede öncelikle, sakîl bir karakteri taşlama usullerine ve -mizah çerçevesinde- böyle birinden kurtulma yöntemlerine değinilecek, sonra da sakîllere olan tepkisi pek çok anekdota konu olan A‘meş’in bu husustaki durumu incelenecektir.
Sosyo-ekonomik dengenin oluşumunda İslam’ın rolü
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Kurt, Abdurrahman; İlahiyat Fakültesi
Büyük dinler, genel olarak, yoksulların ve ezilen sınıfların lehinde bir tutuma sahip görünürler. Tevrat, fakirleri ezen zenginlere karşı müsamahasız bir tutum takındığı halde uygulamada Yahudiler, yoksulluğun hafifletilmesi, köleliğin kaldırılması türünden Tevrat’ın ilkelerini yalnız Musevilere inhisar ettirmektedir. Hıristiyanlık da fakirler için merhamet sunan bir din profili çizer. Ancak bu din, sosyal sorunlar karşısında kaygısız görünür. Gelir dağılımı dengesinin kurulması, sosyal adalet ve ontolojik eşitlik anlayışı, İslami tevhid inancının başta gelen hedeflerindendir. Kur’an’ın tek Tanrıcılık, sosyo-ekonomik adalet ve Ahiret Günü kavramları birbiriyle çok yakından bağlantılı kavramlardır.
Suyûtî’nin Hâşiyesi, Şâmî, Hocazâde ve Zebîdî’nin risâleleri bağlamında beyzâvî tefsiri ve i’tizâl tartışmaları
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Kiraz, Celil; İlahiyat Fakültesi
Suyûtî, Beyzâvî tefsiri üzerine yazmış olduğu hâşiyede, Zemahşerî’nin etkisi sonucu bu eserde bulunan bazı i’tizâlî görüşlere dikkat çekmiştir. Talebesi Şâmî, bu eleştiri noktalarını bir risâlede toplamıştır. Osmanlı âlimi Hocazâde Muhammed Vecîh de, bu risâlede bulunan eleştirilerle ilgili bir risâle kaleme almıştır. Zebîdî de bu iki risâledeki görüşleri değerlendirdiği bir diğer risâle yazmıştır. Bu makalede, bir hâşiye üç risâle bağlamında, Beyzâvî tefsiri üzerindeki i’tizâlî etkiler inceleme altına alınacaktır.
إعادة بناء مفھوم العقل بين الغزالى وابن رشد في ضوء الفلسفات المعاصرة
(Uludağ Üniversitesi, 2010) Taleb, Ayman; İlahiyat Fakültesi
ھذا البحث يعيد تركيب قراءة مفھوم العقل فى الثقافة العربية الإسلامية بين ابن رشد والغزالى فى ضوء التصورات الفلسفية والمعرفية المعاصرة،بما يعيد تأسيس مفھوم جديد للعقل العربى يكونا قادرا على تجاوز الثنائيات الفكرية والسياسية والاجتماعية والقيمية التى فتت العقل العربى،وأضرت بالواقع الإسلامى المعاصر.

Browse

Browsing by Department "İlahiyat Fakültesi"