Fen Bilimleri Yüksek Lisans Tezleri / Master Degree

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/22

Browse

Now showing 1 - 20 of 160

"0900" ziraat kiraz (Prunus avium) çeşidinin su ile ön soğutmasında bazı uygulamaların meyve kalitesine ve muhafaza süresine etkileri
(Uludağ Üniversitesi, 2004-11-10) Sarı, A. Ersegün; Türk, Rahmi; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu araştırma, 2002 yılında 0900 Ziraat kiraz (Prunus avium L.) çeşidine su ile ön soğutma aşamasmda yapılan bazı uygulamaların meyvelerin kalitesi ve muhafaza süresine etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yıkama suyuna kalsiyum hipoklorit ve ozon eklenerek ön soğutulan meyveler 8 hafta süreyle meyve çekirdek evi sıcaklığı 0°C olacak şekilde lOh içerisinde hedeflenen sıcaklığa düşürülerek soğuk muhafazaya alınmışlardır. Muhafaza süresince haftalık periyotlarla ve raf ömrü kalite değişimleri kontrol meyveleri ile kıyaslanarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Ön soğutma sırasmda yapılan uygulamaların meyve kalitesi üzerine olan fiziksel etkileri; ağırlık kaybı, modifiye atmosfer ambalajlarındaki atmosfer değişimi, sap kopma direnci, meyve sapı nem içeriği, meyve eti sertliği, duyusal analizler ve meyve kabuğu renk değişimi ölçümleri ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kimyasal olarak ortaya çıkan değişimler ise meyvedeki toplam suda çözünebilir kuru madde miktarı, pH, titre edilebilir asit kapsamı, toplam şeker kapsamı ile belirlenmeye çalışılmıştır. Özellikle ağırlık kaybı, tat, görünüş ve renk analizleri ozonlu su ile ön soğutulan kirazların yedi hafta süreyle başarılı bir şekilde muhafaza edilebileceğini ortaya koymuş; aynı şekilde bu meyvelerin raf ömrü süresince de yüksek kalitede bulundukları tespit edilmiştir. Kontrol grubu meyvelerin ise 4 hafta sonunda hızlı bir kalite kaybına uğradığı ve meyvelerin %30'unun tüketilemez hale geldiği saptanmıştır.
Açıkta ve örtüaltında yetiştirilen kadife çiçeğinin (Tagetes erecta L.) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-10-31) Çelik, Elif; Özgür, Mehmet; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı; 0000-0001-6473-9590; 0000-0001-6507-4885
Açık alan ve sera koşullarında yürütülen çalışmada, Kadife çiçeğinin ‘Bali Orange’, ‘Bali Yellow’, ‘Eagle Yellow’, ‘Narai Orange’, ‘Marvel Orange’ ve ‘Marvel Yellow’ çeşitlerinde verim ve kalite özellikleri araştırılmıştır. Temmuz – Aralık ayları arasında yapılan üretimde bitkilerin boy uzunlukları ile çiçek verimleri tespit edilerek, hasadı yapılan çiçeklere ilişkin bazı ölçümler yapılmıştır. Serada yetişen bitkilerin açık alanda yetişen bitkilere göre, bitki gelişimi ile verim ve kalite özellikleri yönünden daha üstün olduğu saptanmıştır. Serada yetiştirilen bitkilerde, bitki başına en yüksek çiçek verimi 100 adet ile ‘Bali Orange’ ve 97 adet ile ‘Narai Orange’ çeşidinden elde edilmiştir. Açık alanda yetiĢen bitkilerde ise bitki başına en yüksek çiçek verimi 31 ve 30 adet ile yine aynı çeşitlerden alınmıştır. Serada yetiştirilen bitkilerden elde dilen çiçeklerde, çiçek çapı 86,82 mm (‘Bali Orange’), 86,02 mm (‘Narai Orange’), 84,87 mm (‘Marvel Orange’), 83,88 mm (‘Bali Orange’), 82,53 mm (‘Eagle Yellow’) ve 81,88 mm (‘Marvel Yellow’) olarak sıralanmıĢtır. Açık alanda yetiştirilen bitkilerin çiçek çapları ise 77,69 mm (‘Bali Yellow’), 75,54 mm (‘Marvel Yellow’), 75,07 mm (‘Bali Orange’), 71,38 mm (‘Narai Orange’), 68,63 mm (‘Marvel Orange’) ve 66,36 mm (‘Eagle Yellow’) olarak bulunmuştur.
Alstroemeria cv. "vanitüs"ün saksı bitkisi olarak yetiştirilmesi üzerine araştırmalar
(Uludağ Üniversitesi, 1998-10-22) Gümüş, Cevdet; Mengüç, Ahmet; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu araştırmada rizom ile çoğaltım yöntemi uygulanarak Alstroemeria "Vanitüs" 'ün saksı bitkisi olarak yetiştiriciliği üzerinde çalışılmıştır. Rizomlar iki farklı büyüklükte (2.5 ve 7.5 cm) hazırlanarak rizom uygulaması ve yaprak uygulaması şeklinde 10-20 ppm Paclobutrazol ; 2500-5000 ppm Daminozide dozları kullanılmıştır. Yaprak uygulamaları dikimden 10 hafta sonra yapılmıştır. İlk çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısı, çiçeklenme yüzdesi, generatif sürgün uzunlukları, generatif sürgündeki yaprak sayısı, beher daldaki çiçek sayısı ve çiçek çapı değerleri; rizom büyüklükleri, Paclobutrazol ve Daminozide'in farklı dozları ile uygulama şekillerinde verdiği sonuçlara göre belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Paclobutrazol’ün rizom uygulamalarında yetiştirme ortamı yüzeyinde vejetatif organlar dahi teşekkül etmemiş, yaprak uygulamalarında ise rozetleşmeler meydana gelmiştir. Çiçek meydana getirmeyen generatif sürgün uzunlukları 20 ppm Paclobutrazol uygulamasında en kısa olarak saptanmıştır. Diğer yandan Daminozide uygulamalarında ise çiçek meydana getiren generatif sürgün uzunlukları azalmamış aksine kontrole göre (63.17 cm) daha uzun bitkiler meydana gelmiştir. Daminozide uygulamalarında en kısa generatif sürgünler rizom büyüklüğü bakımından 2.5 cm rizom büyüklüğünden (65.47 cm) uygulama şekli bakımından ise yaprak uygulamalarından (64.60 cm) elde edilmiştir.
Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) bitkisinde denizyosunu uygulamalarının meydana getirdiği metabolik etkilerin belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-03-05) Yılmaz, Ruveyde Nur; Cansev, Asuman; Akpınar, Ayşegül; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Biyolojik çeşitliliği zengin bir ülke olan Türkiye’ de tıbbi ve aromatik bitkiler önemli bir yere sahiptir. Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) ülkemizin kuzeybatısından güneybatısına kadar uzanan bölgede farklı lokasyonlarda yayılış gösteren ve ticari önemi olan bir türdür. İçerdiği etken maddelerden dolayı sağlık alanında kullanımının artması ve bitkinin yapraklarının çay olarak tüketilmesi Anadolu adaçayı bitkisinin popüleritesini gün geçtikçe arttırmaktadır. Deniz yosunları deniz çevrelerinde yetişen makro alglerdir. Deniz yosunu bünyesinde bulunan organik asitler ile makro ve mikro elementlerin ve çeşitli bitki büyüme düzenleyicilerinin varlığı nedeniyle, bitki destekleyici bir ürün olarak kullanım potansiyeline sahiptir. Bu nedenle son yıllarda deniz yosunu özütlerinin tarım ürünlerinin yetiştiriciliğinde kullanılması önem kazanmıştır fakat uygulama şekilleri ve dozlarının hangi bitkide hangi etkiyi yaratacağı henüz tam olarak belirlenmemiştir. Anadolu adaçayı türünde deniz yosunu uygulamasına ait literatürde herhangi bir çalışma mevcut değildir. Bu çalışmada Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) bitkisinde farklı dozlarda (0.25 g/L, 0.5 g/L, 1 g/L ve 2 g/L) deniz yosunu uygulamalarına bağlı olarak toplam fenolik madde içeriği, antioksidan kapasite (CUPRAC ve DPPH) ve antioksidatif enzim (SOD ve CAT) aktiviteleri ve glutatyon içeriğindeki değişimler incelenmiştir. Çalışmada, Anadolu adaçayı bitkilerindeki oksidatif yanıtlar ve toplam fenolik madde içeriği, antioksidan kapasite bakımından sonuçlar değerlendirildiğinde 1 g/L deniz yosunu özütünün uygulama dozu olarak uygun olabileceği belirlenmiştir. Bundan sonraki çalışmalarda, Anadolu adaçayı bitki türünde farklı deniz yosunu içeriklerinin etkileri, çeşitli dozlar ve uygulama şekilleri bakımından değerlendirilerek yeni çalışmalarla detaylandırılması önerilmiştir
Anter kültüründe bazı acı biber çeşitlerinin farklı besi ortamlarında haploid bitki oluşturma etkinlikleri
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-12-26) Çardak, Tuğba Zeynep; Akbudak, Nuray; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı; 0009-0006-5485-0897
Bu çalışma, anter kültüründe farklı tiplerde 8 farklı acı biber genotipinin 2 farklı besi ortamında haploid bitki oluşturma etkinliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemede bir adet California Wonder, iki adet Anaheim, iki adet Ancho ve üç adet Jalapone acı biber genotipi kullanılmıştır. Anterler; 4 mg/L Naphthaleneacetic acid (NAA), 0,1 mg/L Benzylaminopurine (BAP), 15 mg/L gümüş nitrat (AgNO₃), 2,5 g/Laktif kömür, 30 g/L sakkaroz ve 8 g/L agar içeren Murashige ve Skoog (MS) besi ortamı(BO1) ile 4 mg/L NAA, 0,1 mg/L BAP, 15 mg/L AgNO₃, 0,5 mg/L Vitamin C, 0,05 mg/Lbiotin, 2,5 g/L aktif kömür, 30 g/L maltoz ve 8 g/L agar içeren MS besi ortamında (BO2)kültüre alınmışlardır. Çalışmada ele alınan tüm parametreler üzerinde besi ortamı vegenotip özelliklerinin etkisi istatistiksel olarak p<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Genel olarak embriyo miktarı ve bitkiye dönüşen embriyo miktarı üzerinde BO2 besi ortamından daha yüksek sonuçlar elde edilirken incelenen diğer parametrelerde BO1 besi ortamı daha yüksek sonuçlar vermiştir. Elde edilen embriyo miktarı, bitkiye dönüşen embriyo, gelişen bitki, haploid bitki ve spontane double haploid bitki miktarı genotiplere göre istatistiksel olarak %1 düzeyinde önemli farklılık göstermiştir. İncelenen tüm parametrelerde Anaheim G2 genotipi daha iyi sonuç vermiştir. Anterlerden elde edilen embriyolar belirli oranlarda bitkiye dönüşürken Ancho G4 ve Jalapeno G6 genotiplerdeki bitkiler gelişme gösterememiştir. Bu sonuçlar tek bir standart anter kültürü protokolünün farklı biber tiplerinde aynı etkinliği meydana getirmediğini, protokollerin tip/genotip bazında özelleştirilmesi gerekliliğini de ortaya koymaktadır.
Aşılı hıyar fidesi yetiştiriciliğinde, farklı aşı yöntemlerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma
(Uludağ Üniversitesi, 2002-07-10) Uslu, Asuman; Özgür, Mehmet; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Sera koşullarında yürütülen araştırmada, Cucurbita maxima Duch. türüne ait P.360 ve Arıcan-97 kabak anaçları üzerine Maraton Fi ve Assos Fi hıyar çeşitleri kakma ve yarma aşı yöntemleri kullanılarak aşılanmıştır. Aşılamadan 20 gün sonra, kullanılan aşı yöntemlerinin aşıda başarı oranı üzerine etkileri belirlenmiştir. Aşılı bitkilerin sera performanslarının belirlenmesine yönelik yetiştiriciliği yapılarak erkenci ve toplam verimleri belirlenmiş, bitki gelişimi ve meyve kalitesine yönelik ölçümler yapılmıştır. Aşıda başarı oram üzerine, kakma ve yarma aşı uygulamaları ile hıyar çeşitleri etkisiz, anaçlar ise etkili olmuştur. Aşı yöntemlerinden kakma aşıda %88, yarma aşıda %92 aşıda basan oram sağlanmıştır. Anaçlardan P.360 anacı %99' luk aşıda başarı oram ile en iyi değere sahip olmuştur. Aşı uygulamaları ve anaçlar, erkencilik ve toplam verim açısından her iki hıyar çeşidinde kontrol bitkilerine göre üstünlük sağlamıştır. Maraton Fi hıyar çeşidinde aşılı bitkiler kontrol bitkilerine göre erkenci verimi %53-120, toplam verimi %87-209 oranında artırmıştır. Bu artış Assos Fi hıyar çeşidinde erkenci verim için %20-100, toplam verim için %54-154 oranında olmuştur. Bitki gelişim parametreleri açısından aşılı bitkilerin (özellikle P.360 anacı üzerine aşılı bitkiler) kontrol bitkilerine göre daha iyi performans gösterdikleri tespit edilmiştir. Meyve kalitesi yönünden ise aşılı ve kontrol bitkilerinin meyvelerinde belirgin farklılıklar saptanmamıştır.
Ayva, dut ve zeytin odun çeliklerinin alçak tünel ve açıkta köklendirilmeleri
(Uludağ Üniversitesi, 1995) Aydınlı, Nazan; Soylu, Arif; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Cydonia vulgaris türüne giren Eşme ayva ve Moru sp. türüne giren Ichınose dut çeşitlerinin, odun, Olea eurctaea türüne giren Gemlik zeytin Çeşidinin odunsu Çelikleri ;IE.-.’in 1993 yılında 0, 2000, 4000 ppm’lik, 1994 yılında ise 0, 2000, 4000 ve 6000 ppm’lik dozlarına 5 saniye süre ile bandırılarak plastik materyalden hazırlanan alçak tünellerde ve açıkta o-luşturulan ünitelere dikilmişlerdir. Dikim ortamlarında bahçe toprağı, yanmış ahır gübresi ve kum karışımı kullanılmıştır. Çelikler köklendirme ortamlarına üstten 1-2 göz toprak yüzeyinde kalacak biçimde dik ve 45°egimli olarak dikilmişlerdir. Çeliklerin köklenmeleri üzerinde uygulamaların Önemli etkileri olmuştur. îlk yılda açıkta yapılan köklendirmelerden ayva ve dut çeliklerinde so.nuÇ alınamamış, zeytin Çeliklerin-, de ise açıktaki köklenme oranları.(%2.5-22) alçak tünele gire (%6-62) önemli ölçüde düşük bulunmuştur. Ayva ve dut Çeliklerinde IBA konsantrasyonu ve dikim şeklinin köklenme oranı ve kök kalitesi üzerine etkisi her iki yılda da önemli olmamış ve köklenme oranı ayva çeliklerinde, %4-12, dut çeliklerinde 1993 yılında %0-8, 1994 yılında %4-18 arasında değişmiştir. Zeytin çeliklerinde en yüksek köklenme oranları, 1993 yılında alçak tünel altındaki, IBA uygulanmış ve eğimli dikilmiş Çeliklerden elde edilmiş (%56-62), 1994 yılında ise, dikim şeklinin önemli etkisi görülmemiş, buna karşılık 4000 ve 6000 ppm dozundaki IBA uygulamaları (%50-69) , kontrol ve 2000 ppm'e göre (%13-19) köklenme oranlarını önemli ölçüde yükseltmiştir. Uygulamaların kök sayılarına ve kök kalitelerine etkileri Çok belirgin olmamış, en yüksek köklenme oranını veren bazı uygulamalar aynı zamanda kök sayısını da arttırmışlardır. Uygulamaların sürgün uzunluğuna etkileri zeytinde dikkat Çekmiş, ancak tu farklılaşmalar pratik açıdan önemli bulunmamıştır.
Bandırma ilçesindeki ceviz fidanı üretiminin mevcut durumunun incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-09-23) Açıksöz, Umut; Ertürk, Ümran; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı; 0000-0002-6337-454X; 0000-0001-5709-2581
Ülkemizde ceviz yetiştiriciliği uzun yıllar tohumdan yetiştirilen fidanlarla yapılmıştır. 1970’li yıllarda aşılı fidan üretim çalışmalarının başlaması ile birlikte Bandırma ilçesi Sahil Yenice mahallesinde aşılı ceviz fidan üretimine başlanmış ve halen yoğun olarak devam etmektedir. 2017 yılı verilerine göre ceviz fidanı üretiminin %76‘sının Bandırma yapıldığı görülmektedir. Bu çalışma Bandırma ilçesindeki ceviz fidancılığının mevcut durumunun teknik ve sosyo-ekonomik yönden incelemek amacı ile yapılmıştır. Anket çalışması Bandırma İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı ve toprak tahlili (nematod ve patates siğili) yaptıran, 61 üretici ile yüz-yüze görüşülerek yapılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde Bandırma ilçesindeki fidan üreticilerinin %87 sini Sahil Yenice mahallesinde bulunduğu görülmüştür. Üretilen fidanların neredeyse tamamının J.regia çöğürü üzerine Chandler ve Fernor çeşitlerinden oluştuğu fidan üretiminde yoğun olarak dilcikli aşı ve bilezik aşı yöntemlerinin kullanıldığı ve aşı başarısının aşı yöntemlerine göre sırasıyla %86 ve 83 olduğu belirlenmiştir. Üretilen fidanların büyük bir kısmını çıplak köklü ve sarı sertifikalı fidanlar oluşturmaktadır. Üreticilerin %88’i kendi kalem damızlıkları olduğunu belirtmiş ve üretilen fidanların yaklaşık %43’ünü ihraç ettiklerini bildirmiştir. Fidancılıkla uğraşan kişileri %58 lik kısmı orta öğretim ve üzerinde eğitim seviyesine sahiptir. Fidan üretimi yapan kişilerin %67’sinin genç olması üretimin sürdürülebilir olduğunu göstermektedir.
Bazı badem çeşitlerinde değişik aşı uygulamaları üzerine bir araştırma
(Uludağ Üniversitesi, 1994-09) Akbudak, Bülent; Eriş, Atilla; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu çalışmada "Texas" çeşidinin çöğürleri üzerine "Tuono", "Texas", "Drake", "104/1" ve "Non Pareil" çeşitleri "T-Odunlu", "T-Göz", "Omega" ve "Dilcikli İngiliz" aşısı uygulamaları iTe aşılanmıştır. "T-Odunlu" ve "T-Göz" aşıları Temnmz ayında dış şartlarda; "Omega" ve "Dilcikli İngiliz" aşıları ise Mart ayında kontrollü şartlarda yapılmıştır. Araştırma sonucunda aşı tutma, aşı sürme, fidan çap ve sürgün uzunlukları tespit edilmiştir. "T- Odxmlu" ve "T-Göz" aşılarında aşı tutma ve sürme oranları; "Omega" ve "Dilcikli İngiliz" aşılarına göre daha fazla olmuştur. "T-Odunlu" göz aşısında "Tuono" çeşidi %90 ile en yüksek aşı tutma oranını gösterirken;" "Drake" çeşidi %100 değeriyle en yüksek sürme oranını vermiştir. "T-Göz" aşısında ise, yine t "Tuono" ve "Texas" çeşitleri %100'lük bir değerle en yüksek aşı tutma oranını ve "Non Pareil" çeşidi ise, %100 oranıyla en yüksek sürme oranını sağlamıştır. "Omega" aşısı ile yapılan aşılarda, "Drake" çeşidi %76.6 ile en yüksek aşı tutma ve,%56.6 oranıyla en yüksek sürme oranlarını vermiştir. "Dilcikli İngiliz" aşısında ise, "Tuono" çeşidi %86.6'lık bir değerle en yüksek aşı tutma ve "104/1" çeşidi de %7 3.3 oranıyla en yüksek sürme oranını göstermiştir.. Fidan çap ve sürgün uzunlukları açısından, en yüksek fidan çapı "T-Göz" aşı yönteminde "Texas" çeşidinden (2.76) cm elde edilirken, sürgün uzunluğu açısından en yüksek değeri yine "T-Göz" aşı yönteminde "Non Pareil" çeşidinden (112.03 cm) sağlanmıştır.
Bazı bal yemişi çeşitlerinin (lonicera ceaerulea) mikroçoğaltım performanslarının belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-17) Beyaztaş, Tuğba Nur; Akbudak, Nuray; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Genellikle “Haskap”, “Mavi Yemişli Hanımeli”, “Tatlı Yemişli Hanımeli” gibi farklı isimlerle anılan ve çalı formunda olan bal yemişi farklı iklim koşullarına adapte olup yetişebilen üzümsü bir meyvedir. Mavi yemiş gibi diğer üzümsü meyvelere kıyasla daha yüksek miktarda antioksidan ve vitamin içeriğine sahiptir. Çalışmada ‘Jugana’ ve ‘Bakczarskij velikan’ olmak üzere iki farklı bal yemişi çeşidi kullanılmıştır. İki bal yemişi çeşidinin mikroçoğaltım performanslarının belirlenmesi için doku kültürü ile çoğaltım aşamalarının tamamı gerçekleştirilmiş ve elde edilen bitkilerde üretim gerçekleştirilmiştir. Eksplantların yüzey sterilizasyonu %70’lik etanolde 1 dk ve ardından birkaç damla Tween-20 eklenmiş %10’luk Sodyum hipoklorit ile 18 dk tutularak sağlanmıştır. Dezenfeksiyon aşamasından sonra Jugana çeşidinde %19,4 oranında B. velikan çeşidinde ise %9,2 oranında kontaminasyonlar gözlemlenmiştir. Çoğaltım aşamasında 0,-0,4-0,7-1 mg/l BAP ve 0,01 mg/l NAA ile desteklenmiş MS ortamı kullanılmıştır. En iyi çoğaltma oranı Jugana çeşidinde ( 3,00 adet) 0,4 mg/lt BAP eklenmiş MS ortamında görülmüştür. En düşük çoğaltma oranı her iki çeşit içinde BAP eklenmemiş MS ortamında gözlemlenmiştir. Köklendirme aşamasında 1 mg/lt 2 mg/l IBA konsantrasyonları ve kontrol olarak hormon ilave edilmemiş MS ortamı kullanılmıştır. Her iki çeşit için de en iyi köklenme oranı 2,0 mg/lt IBA ile takviye edilmiş MS ortamında, ‘Jugana’ çeşidi için %87,50 olarak ‘B.velikan’ çeşidi için ise %75 olarak gerçekleşmiştir. ‘Jugana’ çeşidi başarılı bir şekilde dış koşullara alıştırılmıştır fakat ‘B.velikan’ çeşidinde ise toprağa aktarıldıktan sonra oluşan kontaminasyonlardan kaynaklı materyalin tümü kaybedilmiştir
Bazı büyümeyi düzenleyici maddelerin "freesia sp." yetiştiriciliğinde çiçeklenme ve çiçek kalitesi üzerine etkileri
(Uludağ Üniversitesi, 2001-05-10) Seyidoğlu, Nilüfer; Mengüç, Ahmet; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu araştırma ‘Cordula’ ve ‘Athena’ çeşitlerinde, iki farklı corm büyüklüğüne GA3 ve Ethrel uygulamalarının dikimden başak oluşturuncaya kadar geçen süreye, I., II. ve III. çiçeklerde: dikimden çiçeklenmeye kadar geçen süreye, çiçek sapı uzunluğuna, başak uzunluğuna, kandil sayısına ve kandil çapma ve bitki başına elde edilen çiçek sayısı üzerine etkilerinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ‘Cordula’ çeşidinde erken başak oluşumu ve erken çiçeklenme meydana gelmiştir. Corm büyüklükleri itibariyle en iyi sonuç I. Boy cormlarda saptanmıştır. Genel olarak GA3 uygulamaları Ethrel uygulamalarına göre en iyi sonucu vermiştir. Uygulama dozları olarak 50 ppm dozunda yapılan uygulamalar 100 ppm dozunda yapılan uygulamalardan daha iyi sonuç vermiştir. Freesia yetiştiriciliğinde ‘Cordula’ ve ‘Athena’ çeşitlerinin her iki corm büyüklüğüne yapılan GA3 ve Ethrel uygulamaları her ne kadar çiçeklenme ve çiçek kalitesi üzerine etkili olmuş ise de ticari olarak yetiştiricilikte kullanılmalarının yeterli olmadığı belirlenmiştir.
Bazı ceviz (Juglans regia L.)çeşitlerinde dinlenmenin karşılanması için gerekli soğuklama ve sıcaklık toplamı ihtiyaçlarının belirlenmesi
(Uludağ Üniversitesi, 2016-02-12) Çavdar, Gülnur; Ertürk, Ümran; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu araştırma, dünyada ve Türkiye'de yetiştirilen bazı yerli (Maraş18, Şebin, Şen 1) ve yabancı (Chandler, Fernor, Franquette) ceviz çeşitlerinde (Juglans regia L.) dinlenmenin karşılanması için gerekli soğuklama ve sıcaklık toplamı (BDS oC) ihtiyacını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, yaprak dökümünü takiben ağaçlardan alınan 40 cm uzunluğundaki çelikler, fungisit uygulamasından sonra köpük kutulara yerleştirilerek, 4±1 °C'de, 400-1500s boyunca soğuklamaya maruz bırakılmıştır. Çelikler, 400s soğuklamadan sonra, her 100s soğuklamanın ardından, iklim odasına alınarak, içerisinde % 5 sakkaroz, % 0,3 alüminyum sülfat ve 50 ml saf su bulunan kavanozlara yerleştirilmiş ve tomurcuk patlaması gözlenmiştir. Soğuklama ve sıcaklık toplamı ihtiyacının belirlenmesinde, % 50 oranında tomurcuk patlamasının meydana gelmesi esas alınmıştır. Tomurcuk patlaması, tomurcukların renginin yeşile dönmesi esasına dayandırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, soğuklama ihtiyacı Şebin çeşidinde en düşük (700s), Şen 1, Chandler ve Fernor çeşitlerinde orta-yüksek (1000s), Maraş 18 ve Franquette çeşitlerinde ise yüksek (1100s) bulunmuştur. Çalışmada çeşitler sıcaklık toplamı ihtiyaçlarına göre düşük (Şebin 10 804 BDS oC), orta (Maraş 18, 11 760 BDS oC, Chandler, 11 840 BDS oC, Şen 1, 12 580 BDS oC, Franquette 12 876 BDS oC) ve yüksek (Fernor, 16 379 BDS oC) olarak 3 grupta toplanmıştır.
Bazı çilek (Fragaria vesca L.) çeşitlerinde modifiye atmosferde muhafaza süresince fiziksel ve kimyasal değişimler
(Uludağ Üniversitesi, 2014) Akın, İpek; Özer, M. Hakan; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Çalışma, Dünyada üzümsü meyveler içerisinde üretimi ve ekonomik değeri önemli olan çilek meyvelerinde (Fragaria vesca L.), farklı modifiye atmosferde paketleme (MAP) uygulamalarının, muhafaza süresi ve kalite üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Bursa-Nilüfer ilçesi Atlas Köyü'nden temin edilen 'Aromas' ve Karacabey ilçesi Yarış Köyü'nden temin edilen 'Kabarla' çilek meyveleri kullanılmıştır. Hasattan sonra meyveler kontrol grubu ve MAP grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Kontrol grubu meyvelerine hiçbir uygulama yapılmazken, MAP grubu üç farklı geçirgenlikte (MAP-L, MAP-M, MAP-H), 25 μm, polietilen örtü ile oluşturulmuştur. Daha sonra, kontrol grubu ve MAP grubu örnekleri 0±0,5°C ve %90±5 nispi nem koşullarında 12 gün süreyle muhafaza edilmiştir. Muhafaza başlangıcında ve muhafaza süresi boyunca 3 günlük periyotlarla örnekler alınarak oda şartlarında (25°C ve %65±5 nispi nem) muhafazaya ilaveten 2 gün raf ömrü için bekletilmişlerdir. Örneklerde ağırlık kaybı, suda çözünebilir kuru madde, titre edilebilir asit, pH, askorbik asit, duyusal analizler (genel görünüm ve tat), meyve dış ve et rengi, MAP bileşimi (CO2, O2, C2H4) ve patolojik bozulma gibi kalite parametreleri incelenmiştir. Çalışma genel olarak değerlendirildiğinde, her iki çilek çeşidinin de MAP uygulamaları ile kalite özelliklerini koruyarak, 12 gün boyunca başarılı bir şekilde muhafaza edilebileceği tespit edilmiştir. 'Aromas' çilek çeşidinin 0+2. güne kadar raf ömrüne dayanarak pazarlanabilir nitelikte kalması, ancak 'Kabarla' çilek çeşidinin raf ömrüne dayanmaması da çeşit farklılığı ve önemini ortaya koymuştur.
Bazı çilek (Fragaria × ananassa) çeşitlerinin yüksek sıcaklığa toleransları
(Uludağ Üniversitesi, 2009-01-20) Kesici, Müge; Gülen, Hatice; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bazı çilek (Fragaria × ananassa) çeşitlerinin yüksek sıcaklığa toleranslarında genotipik farklılığın belirlenmesi amacıyla fizyolojik parametrelerden yararlanılan bu çalışmada, 11 çilek çeşidi [(Camarosa, CG3 (Cal-Giant), Elsanta, Fern, Festival, Honeoye, Kabarla, Redlands Hope, Selva, Sweet Charlie, Whitney)] kullanılmıştır. Denemeler iki temel prensipte yürütülmüştür. Kontrollü koşullarda uygulanan yüksek sıcaklığın bitkilerdeki fizyolojik etkilerini tespit etmek amacıyla frigo fideler, 5– 6 gerçek yapraklı oluncaya kadar serada ortalama 15/30ºC (gece/gündüz) sıcaklıkta, ~%65 nemde yetiştirilmiştir. Bitkiler yüksek sıcaklık stresi denemeleri için laboratuardaki iklimlendirme kabinine alınarak, kabin sıcaklığı kademeli olarak 35, 40, 45 ve 50ºC’ye yükseltilmiş ve her bir sıcaklık derecesinde 24 saat tutulmuştur. Her bir sıcaklık kademesindeki bitkilerden alınan yaprak örneklerinde, yaprak oransal su kapsamı (YOSK), turgor kaybı (TK), klorofil miktarı (KM) ve lipid peroksidasyonu (MDA) ölçümleri yapılmıştır. YOSK sonuçlarına göre, Elsanta ve R.Hope en yüksek YOSK’na sahip iken Festival ve CG3 en düşük değere sahip olmuştur. Buna karşılık TK’nda, Elsanta ve R.Hope en düşük TK’na sahip iken Festival ve CG3 en yüksek TK’na sahip çeşitler olmuştur. KM’nda ise Elsanta ve R.Hope en düşük değişim oranını gösterirken buna karşılık CG3 ve Whitney çeşitleri en yüksek değişimi göstermişlerdir. Bunun yanında, MDA sonuçlarına göre, en düşük MDA miktarına Elsanta ve Fern çeşitleri sahip iken, Festival ve Honeoye çeşitleri en yüksek MDA miktarına sahip olmuşlardır. Çilek çeşitlerinin yüksek sıcaklık toleranslarını belirlemek için, serada yetiştirilen bitkilerden alınan yaprak örnekleri, kontrollü olarak yüksek sıcaklık uygulamasının yapıldığı sıcak su banyosunda 60ºC’ye kadar kademeli olarak tutulmuş ve iyon sızıntısı testi sonucuna göre her bir çeşide ait yüksek sıcaklık tolerans dereceleri belirlenmiştir. Buna göre sıcaklığın artmasıyla birlikte hücresel zararlanmaya bağlı olarak çeşitlerin yüksek sıcaklığa toleranslarında düşüş olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre çeşitlerin sıcaklık stres tolerans noktaları 51,8 ve 52,9ºC arasında değiştiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, değerlendirilen 11 çilek çeşidi arasında Elsanta, Redlands Hope ve Camarosa çeşitlerinin yüksek sıcaklığa göreceli olarak tolerant oldukları, Whitney, Fern, Festival ve CG3 çeşitlerinin ise nispeten daha hassas çeşitler olduğu ortaya konulmuştur. Çalışmadan elde edilen tüm sonuçlar değerlendirildiğinde yüksek sıcaklığa toleransta çilek çeşitleri arasındaki genotipsel farklılıklar ortaya konularak bundan sonra çilekte yüksek sıcaklığa tolerans mekanizmasına yönelik yapılacak moleküler biyolojik çalışmalar için zemin oluşturmuştur.
Bazı çilek çeşitlerinde kuraklık stresi ile geri kazanım uygulamalarının fizyolojik etkileri
(Uludağ Üniversitesi, 2013) Çetinkaya, Cem; Gülen, Hatice; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Son yıllarda etkisi gittikçe artan küresel ısınma, yüksek sıcaklık ve buna bağlı olarak ortaya çıkan kuraklık ile önemini arttırmaktadır. Bu nedenle bitki yetiştiriciliğinde bu faktörlerin etkilerinin türler hatta çeşitler bazında araştırılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu tezde önceki çalışmalarla, yüksek sıcaklığa toleranslı (Redlands Hope ve Camarosa) ve hassas olduğu belirlenen (Festival ve CG3) çilek çeşitlerinde kuraklık ve bunu takiben geri kazanım uygulamalarının fizyolojik ve moleküler etkileri araştırılmıştır. Çilek çeşitlerinin frigo fideleri 8 hafta boyunca (5-6 yapraklı oluncaya kadar) serada yetiştirildikten sonra, yapay kuraklık koşulları oluşturmak amacıyla bitkiler 15 gün boyunca % 10'luk Polietilenglikol 6000 (PEG) ile sulanmıştır. Daha sonra bitkilere iki hafta boyunca PEG'siz sulama suyu verilerek geri kazanım aşaması gözlenmiştir. PEG ve geri kazanım aşamalarının sonunda bitkilerden alınan yaprak örneklerinde yaprak oransal su kapsamı (YOSK), turgor kaybı (TK), klorofil miktarı (KM), askorbat peroksidaz (APX), glutatiyon redüktaz (GR) aktiviteleri ve hücresel membran zararlanma oranı saptanmıştır.YOSK tüm çeşitlerde PEG uygulamasının ardından gerilerken geri kazanım aşaması ile beraber tekrar artış göstermiştir. TK sonuçlarına göre, tüm çeşitlerde PEG uygulaması ile birlikte TK'nda artış belirlenirken geri kazanım aşamasının ardından TK'nda bir gerileme gözlenmiştir. PEG uygulamasının ardından KM tüm çeşitlerde kontrole göre artmıştır ve geri kazanım ile birlikte kontrol örneklerinden daha düşük seviyede olduğu belirlenmiştir. APX aktivitesi Camarosa ve R.Hope çeşitlerinde PEG uygulamasının ardından kontrole göre artış gösterirken geri kazanım aşamasında kontrolden daha düşük seviyeye gerilemiştir. Aksi şekilde CG-3 ve Festival çeşitlerinde ise kontrole göre PEG uygulamasının ardından azalan (CG-3) ve aynı kalan (Festival) GR aktivitesi Geri kazanım aşamasında kontrolden yüksek seviyeye gelmiştir. Camarosa ve R. Hope çeşitlerinde PEG uygulaması ile birlikte GR aktivitesinde artış belirlenirken CG-3 ve Festival çeşitlerinde bir değişim belirlenememiştir. PEG uygulamasına bağlı olarak kontrol grubuna göre tüm çeşitlerde hücresel membran zararlanmasının arttığı görülmüştür. Çalışmadan elde edilen tüm sonuçlar değerlendirildiğinde 4 çilek çeşidinin bilinen yüksek sıcaklığa toleransları ile kuraklığa toleransları arasında paralellik olduğu tespit edilmiştir. Çeşitlerin kuraklığa toleransında ise artan APX ve GR enzimlerinin önemli rol oynadığı belirlenmiştir.
Bazı çilek çeşitlerinin Bursa ekolojik koşullarındaki morfolojik ve pomolojik özellikleri
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-02-22) Özok, Nursena; Mert, Cevriye; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı; 0000-0002-2288-1756
Bu çalışmada 2018-2020 yıllarında Bursa ili, Bursa Uludağ Üniversitesi, Görükle kampüsü ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılan bazı nötr gün çeşitleri (Albion, Fern, Monterey, Portola, San Andreas) ile bazı kısa gün çeşitlerinin (Aliso, Annapolis, Arnavutköy, Bursa Derekızık, Mindoir, Pineberry (Ananas), Senga Sengana, Tudla, Tufts, Yalova-416, 39) fenotipik özelliklerini ve performanslarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çeşitlerin ilk çiçekleneme ve hasat tarihleri kayıt edilmiş, UPOV kriterlerine göre bitki, stolon, yaprak, çiçek ve meyve özelliği olmak üzere toplam 32 özellik dikkate alınarak incelenmiştir. Meyve yükü, bitki gücü ve yapraklarda Fe noksanlığına bağlı olarak ortaya çıkan kloroz dereceleri görsel olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda çeşitlerin meyve boyutları, meyve ağırlığı, meyve eti sertlik, titre edilebilir asitlik, suda çözünebilir kuru madde, pH değeri ve duyusal tat ve koku özelliği saptanmıştır. Çeşitlerin ilk çiçeklenme tarihleri 8 Mart-16 Nisan 2020, ilk hasat tarihlerinin 11 ile 20 Mayıs 2020 arasında değiştiği kayıt edilmiştir. Çeşitler bazında meyve ağırlığı 4,80 g ile 17,81 g, meyve boy değerleri 23,98 ile 48,75 mm, meyve en değerleri 19,93 ile 31,83 mm arasında değiştiği saptanmıştır. ‘Monterey’, ‘Portola’ çeşitleri en iri meyvelere, ‘Bursa Derekızık’, ‘Arnavutköy’, ve ‘Pineberry (Ananas)’ çeşitlerinin en küçük meyveler sahip olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerin suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı %6,4 ile %9,9, titre edilebilir asitlik değeri %0,53 ile %0,91, meyve eti sertlik değeri 0,18 ile 0,69 kg/cm² arasında değişmiş en yüksek meyve eti sertliği ‘Monterey’, ‘San Andreas’, ‘Portola’, ‘Albion’ çeşitlerinde saptanmıştır. Meyve yükünün ‘39’ genotipinde çok iyi, ‘Albion’, ‘Aliso’, ‘Fern’, ‘Mindoir’, ‘Portola’, ve ‘San Andreas’ çeşitlerinde iyi olduğu belirlenmiştir. Bitki gücünün ‘San Andreas’ çeşidi hariç tüm çeşitlerde iyi ya da çok iyi olduğu görülmüştür. ‘Fern’, ‘Pineberry (Ananas)’, ‘Tudla’, ‘Tufts’ çeşidinde şiddetli kloroz, ‘Albion’ çeşidinde orta şiddette, ‘Monterey’, ‘Portola’, ‘San Andreas’ çeşitlerinde hafif şiddette kloroz görülmüş, diğer çeşitlerde kloroz görülmemiştir. İncelenen özellikler dikkate alındığında verim ve kalite açısından nötr gün çeşitleri olan ‘Monterey’, ‘Portola’, ‘Albion’ ve kısa gün çeşitleri olan ‘Annapolis’ ‘Mindoir’, ‘Senga Sengana’ çeşitlerinin öne çıktığı belirlenmiştir.
Bazı domates çeşitlerinde tuza dayanıklılık testleri
(Uludağ Üniversitesi, 2003-07-29) Celbiş, H. Özgül; Şeniz, Vedat; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu araştırmada; laboratuvar denemesinde 10 farklı domates çeşidi ( Fantrock, H-2710, Riogrande, Gülle, Çanakkale, Sabrina, Dolmone, Nemacrimson, 398 ve Ug-11) tohumlarında 0, 500, 1000, 2000, 4000 ve 8000 mg/L NaCl uygulamalarının çimlenme gücüne etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Çeşitlere ait tohumların çimlenme performanslarını belirlemek amacıyla toplam çimlenme (%) ve ortalama çimlenme süreleri (gün) belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise 398 ve Ug-11 çeşitleri hariç diğer çeşitlerde farkh tuz konsantrasyonları uygulamada kullanılmıştır. Tuz konsantrasyonlarının artması ile çimlenme gücü azalmış, ortalama çimlenme süresi ise artan konsantrasyonlarla önemli derecede uzamıştır. En yüksek çimlenme gücü Çanakkale çeşidinde tespit edilirken bunu sırasıyla Dolmone, H-2710, Riogrande, Gülle, Ug-11, Fantrock, Nemacrimson ve 398 çeşidi takip etmiştir. En düşük çimlenme gücü 398 çeşidinde belirlenmiştir. Ortalama çimlenme süresi Çanakkale çeşidinde en düşük görülürken sırayı H- 2710, Gülle ve Riogrande çeşitleri almıştır. En yüksek çimlenme süresi ise 398 çeşidinde tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde fideler (3-4 yapraklı aşamada) 0, 2, 4 ve 8 dS/m konsantrasyonuna sahip sulama suyu ile 6 hafta tuz stresine maruz bırakılmışlardır. Tuz konsantrasyonunun artması ile tüm çeşitlerde bitki boyu, gövde çapı, yaprak sayısında azalışlar olduğu gözlenmiş, bitkilerde farkh şiddetlerde zararlanmalara neden olduğu saptanmıştır. Aynı şekilde artan tuz uygulamaları sonucunda yaprak, kök ve bitki kuru ağırlığında azalışlar tespit edilmiştir. Yaprak kuru ağırlığı bazında en toleranslı ilk üç çeşit H- 2710, Nemacrimson ve Sabrina iken, kök ve bitki kuru ağırlığı bazında en toleranslı çeşitlerin başta Sabrina olmak üzere H-2710, Nemacrimson ve Gülle olduğu belirlenmiştir. Bitkilerin toprak üstü organlarında (yaprak-gövde) tuz uygulamaları sonucu (0, 2, 4 ve 8 dS/m) Na oranının arttığı; K ve Ca oranının azaldığı belirlenmiştir. Kökte ise Na oranının arttığı, K ve Ca oranının konsantrasyonlarına bağlı olarak arttığı ya da azaldığı gözlenmiştir. Çeşitler içerisinde yaprak, gövde ve kökte tuz uygulamalarına bağlı olarak en yüksek Na artışının Sabrina çeşidinde olduğu, K azalışının ise belirgin olarak Gülle ve Nemacrimson çeşitlerinde olduğu saptanmıştır. Ayrıca tuz uygulamalarının tüm çeşitlerin farklı organlarında K/Na oranını azalttığı, Na/Ca oranım ise arttırdığı tespit edilmiştir.
Bazı kestane (Castanea sativa Mill.) çeşit ve genotiplerin Bursa koşullarında bitki gelişim kuvveti ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-10-11) Kumru, Ahmet; Mert, Cevriye; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı; 0000-0001-9220-2336; 0000-0003-3092-5023
Bu çalışmada 2014-2016 yıllarında Bursa ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılan, farklı ekolojilerde seleksiyon çalışmalarıyla öne çıkan 20 yerel (Castanea sativa Mill.) ve iki hibrit (Castanea sativa x Castanea crenata) olmak üzere toplam 22 kestane çeşit/genotipin ağaç, sürgün ve tomurcuk özellikleri incelenmiştir. Kestane çeşit/genotiplerin 2014 ile 2016 yıllarında ağaç boyu, genişliği ve çapı tespit edilerek bitki gelişim durumu belirlenmiştir. 'N-2-5', 'Karamehmet', 'Firdola', 'N-7-3' çeşitlerinin uzun, 'Ersinop', 'Sarıkestane' çeşitlerinin kısa ağaç boyuna sahip olduğu saptanmıştır. 'N-2-5' 'Erfelek', 'N-23-1', 'Karamehmet', 'Firdola' çeşit/genotiplerinin kalın gövde çapına, 'Dursun', 'Seyrekdiken', ''Hacıömer', 'Sarıkestane' çeşitlerinin ince gövde çapına sahip olduğu belirlenmiştir. Çeşitler bazında ağaç taç hacmi 2014 yılında 0,01 m3 ile 3,38 m3, 2015 yılında 1,19 m3 ile 9,64 m3, 2016 yılında ise 1,61 m3 ile 17,56 m3 arasında değişmiştir. Çeşitlerin bitki habitüs durumları iki çeşit dışında dik ve orta-dik gelişim göstermiştir. Sürgün boyutları, yoğunluğu ve köşelilik durumları belirlenmiştir. 'N-2-5', 'Bouche de Betizac', 'Marigoule' çeşitleri uzun, 'Öküzgözü' 'Karamehmet' ve 'Kızılcık' çeşitleri kısa sürgünlere sahip olduğu saptanmıştır. Çeşitlerin tomurcuk boyutu, şekli ve dökülme durumu saptanmış ve tomurcuk boyutları 'Ünal', 'Ersinop' ve 'Kızılcık' genotiplerinde büyük, 'Öküzgözü', 'Bouche de Betizac' ve 'Firdola' çeşitlerinde küçük olduğu belirlenmiştir. 'Derekızık', 'Hacıömer', 'N-23-1', 'Erfelek', 'Karamehmet' ve 'Ünal' çeşitlerinin sürgünlerinde tomurcuk dökümü görülmezken diğer çeşitlerde tomurcuk dökümlerinin olduğu tespit edilmiştir.
Bazı kestane çeşit ve genotiplerinin fenolojileri ve çiçek yapıları üzerinde araştırmalar
(Uludağ Üniversitesi, 2017) Müftüoğlu, Başak; Mert, Cevriye; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu çalışma, 2014-2015 yılları arasında Bursa ili Yıldırım ilçesi Cumalıkızık köyünde bulunan Kestane Koleksiyon Bahçesinde ve Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümüne ait Sitoloji Laboratuarı' nda yürütülmüştür. Farklı ekolojilerden seleksiyon çalışmaları ile öne çıkan 17 kestane (Castaea sativa Mill.) çeşit/genotipi ve iki hibrit (Castanea sativa x Castanea crenata) çeşit olmak üzere toplam 19 kestane çeşidinde çalışılmıştır. Çeşit/genotiplerin tomurcuk, erkek ve dişi çiçeklerinde fenolojik gelişim dönemleri incelenmiş ve erkek çiçeklerde ayrıntılı incelemeler yapılarak aralarındaki farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmadan aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. İki yıllık verilerin ortalamaları dikkate alındığında kestane çeşit/genotiplerinde tomurcuk kabarması 20 Mart - 26 Nisan, tomurcuk patlaması, 3 Nisan- 1 Mayıs tarihleri arasında değiştiği saptanmıştır. 'Marigoule' çeşidi en erken; 'Hacıömer', 'Nazilli 2-5', 'Nazilli 23-1' en geç tomurcuk patlaması gösteren çeşitler arasında yer aldığı belirlenmiştir. Kestane çeşit/genotipler bazında erkek çiçeklerde çiçeklenme başlangıcı 28 Haziran ile 1 Temmuz ve tam çiçeklenme 5 Haziran ile 5 Temmuz tarihleri arasında değişmiştir. 'Dursun', 'Firdola', 'Ersinop', 'Marigoule' çeşitleri erken, 'Kızılcık', 'Gavuraşı', 'Hacıibiş', orta, 'Hacıömer' çeşidi ise geç tam çiçeklenme gösteren çeşit/genotipler olarak belirlenmiştir. Çiçektozu yayma süresi çeşit/genotipler bazında 9-17 gün arasında değiştiği belirlenmiştir. Dişi çiçeklerin tozlaşmaya hazır oldukları dönem çeşit/genotipler bazında 11 Haziran- 2 Temmuz tarihleri arasında olduğu tespit edilmiştir. 'Ersinop', 'Serdar', 'Kızılcık' en erken, 'Hacıömer', 'Nazilli 2-5', 'Nazilli 23-1' 'Derekızık', 'Mahmutmolla' en geç çiçeklenen çeşit/genotip olarak belirlenmiştir. Dişi çiçeklerin reseptif olma süresi çeşit/genotipler bazında 9-22 gün arasında değiştiği saptanmıştır. Çalışmada yer alan çeşitlerin dikogami durumu protandry olduğu görülmüştür. Çeşit/genotipler bazında erkek çiçek ortalama püskül boyu 6.41 cm ile 20.06 cm, bir püsküldeki ortalama erkek çiçek küme sayısı 61.85 ile 154.35 adet, çiçek kümesindeki ortalama çiçek sayıları 3.21 ile 8.68 adet, çiçekteki stamen sayısı 7.36 ile 11.61 adet arasında değiştiği belirlenmiştir. Kestane çeşitlerinde stamen yapıları bakımından önemli farklılıklar saptanmış; 5 çeşit stamensiz (astamine), 1 çeşit kısa stamenli (brachistamine), 4 çeşit orta boyda stamenli (mezostamine) ve 9 çeşit uzun stamenli (longistamine) olarak sınıflandırılmışlardır. Çeşit/genotiplerin ortalama anter boy ve en uzunluğunun 366.03-732.60 µm ile 365.59-609.11 µm arasında değiştiği ve oblate spheroidal, prolate spheroidal ve subprolate olmak üzere 3 farklı anter şekline sahip olduğu saptanmıştır. Çeşit/genotiplerin ortalama çiçek tozu boy uzunluğu 13.14 µm ile 21.38 µm, en uzunluğu 10.23 µm ile 12.55 µm arasında değiştiği ve prolate, subprolate olmak üzere 2 farklı şekle sahip olduğu belirlenmiştir.
Bazı klon anaçlar üzerine aşılı vişne çeşitlerinin büyüme ve gelişme performanslarının incelenmesi
(Uludağ Üniversitesi, 2017-05-25) Koşar, Mevlüt Batuhan; Ertürk, Ümran; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Bu çalışmada, bazı klon anaçlar üzerine aşılı vişne çeşitlerinin büyüme-gelişme performansları ve meyve kalite özellikleri incelenmiştir. Araştırmada CAB 6P, PHL-C, Piku 3, SL 64, MaxMa 14 anaçları üzerine aşılı Kütahya çeşidi; CAB 6P ve PHL-C anaçları üzerine aşılı Montmorency çeşidi; Piku 3 ve MaxMa 14 anaçları üzerine aşılı Early Richmond çeşidi kullanılmıştır. Anaç-çeşit kombinasyonlarında büyüme-gelişme döneminin başlaması ile birlikte fenolojik gelişme dönemleri kaydedilmiştir. Araştırmada anaçların, çeşitlerin büyüme-gelişmelerine etkilerine ek olarak, verim ve verim etkinliği ve pomolojik özellikleri üzerine etkisi belirlenmiştir. Piku 3 anacı Kütahya ve Early Richmond çeşitlerinde çiçeklenmeyi öne almıştır. Anaçların, Montmorency çeşidinde çiçeklenme ve hasat tarihleri üzerine etkisi benzer olmuştur. Büyüme-gelişme özellikleri bakımından Kütahya ve Montmorency çeşitlerinde genel olarak CAB 6P anacı diğer anaçlara göre daha kuvvetli ağaçlar oluşturmuştur. Early Richmond çeşidinde ise anaçlar benzer büyüme-gelişme performansı göstermişlerdir. Anaç-çeşit kombinasyonlarında anaçların verim miktarı üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Kütahya ve Montmorency çeşitlerinde verim miktarı bakımından CAB 6P anacı daha yüksek değerler verirken, Early Richmond çeşidinde MaxMa 14 anacı daha yüksek değerler vermiştir. Kütahya ve Montmorency çeşitlerinde anaçların meyve ağırlığı ve meyve boyutu üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Kütahya çeşidinde CAB 6P anacının meyve ağırlığı ve meyve boyutunu üzerine etkisi olumlu olurken, MaxMa 14 anacı daha düşük değerler vermiştir. Montmorency çeşidinde CAB 6P anacı meyve ağırlığı, boyutu ve ikiz meyve oranı (% 21,49) bakımından PHL-C anacından daha yüksek sonuçlar vermiştir. Çalışmada tüm anaç-çeşit kombinasyonlarında anaçların, et/çekirdek oranı ve SÇKM miktarı üzerine etkisi önemsiz bulunmuştur. Sonuç olarak, tüm parametreler iki yıllık verilere göre değerlendirildiğinde, çalışmanın yapıldığı koşullarda Kütahya ve Montmorency çeşitlerinde CAB 6P anacının diğer anaçlara göre daha iyi performans gösterdiği, Early Richmond çeşidinde ise anaçların belirgin bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Browse

Browsing by Department "Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı"