2018 Sayı 11

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/10125

Browse

Now showing 1 - 4 of 4

Ontario Kraliyet Müzesi’nde sergilenen Edessa kökenli bir grup mozaik pano
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2018-10-19) Şahin, Derya; Ünsal, Nur Deniz; Fen Edebiyat Fakültesi; Arkeoloji Bölümü; 0000-0003-0021-4271; 0000-0002-6798-6551
Çalışmanın konusunu, Toronto kenti Ontario Kraliyet Müzesi’nde sergilenen ve Edessa (Şanlıurfa) kökenli olduğunu düşündüğümüz mozaik döşemeler oluşturmaktadır. Sözü edilen üç mozaikten ilki “Genç Kız Mozaiği” olarak isimlendirilmektedir. Bu mozaik, Edessa kentine has kaya mezarlarında bulunan ve yerel üretim özellikleri gösteren mozaik döşemelere çok benzemektedir. İkinci mozaik panonun üzerinde yer alan Artemis betimi, Haleplibahçe Mozaikleriyle çağdaş tasarım özellikleri yansıtmaktadır. Makale kapsamında incelenen son panoda ise aslan figürü betimlenmiştir. Aslan figürünün temel özellikleri, Edessa yerel mozaik atölyesi özelliklerini yansıtmaktadır. Yukarıda bahsi geçen opus tessellatum döşemelerden ikisi yani Genç Kız Mozaiği ve Aslan Mozaiği, İS 3. yüzyılın ilk çeyreğine, Artemis Mozaiği ise İS 6. yüzyılın başlarına tarihlenmekte ve stil ile teknik özelliklerinden hareketle Edessa’ya lokalize edilmektedir.
Prusias ad Hypium Akhilleus mozaiği
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2018) Sezer, S. Sezgin
Akhilleus Mozaiği, 1950’li yıllarda Prusias ad Hypium kentinin güney tarafındaki bir tarlada tesadüfen bulunmuştur ve kentteki bir Roma villasının zemininde yer almış olan bir taban mozaiğidir. Çok az bir kısmı korunmuş olan mozaik parçası üzerinde üç adet yazıt bulunmaktadır. Bu yazıtta sol başta Genç Kızlar (παρθένοι), ortada Deidameia (Δηιδαμεία) ve onun sağında Purrhos (Πύρρ̣ο[ς]) yazmaktadır. Yazıtlardan da anlaşıldığı gibi bu mozaikte Skyros Adası’nda Kral Lycomedes’in Sarayı’nda Akhilleus’un, Odysseus tarafından ortaya çıkarılması tasvir edilmiştir. Sahnenin sağ üst köşesinde en üstte yazılmış olan Parthenoi yani Antik Yunanca anlamıyla “Genç Kızlar” hikâyenin geçtiği Lykomedes’in Sarayı’ndaki mozaikte arka planda bulunan Lykomedes’in genç kızlarını ima etse de aslında bu sahnenin bu temayı işleyen ve Parthenoi (Genç Kızlar) olarak adlandırılmış tragedya veya pandomim için yazılmış ve günümüze kadar ulaşmamış bir edebi tiyatro eserinin adı olduğunu bize göstermektedir. Aynı durum Zeugma Akhilleus Mozaiği’nde (Quintus Calpurnius Eutykhes Evi’ndeki) de görülmektedir. Bu sahnenin etrafını dalgalı kurdele bandı çevirmektedir. Bundan sonra mozaiği, günlük hayattan iki sahne olan av ve ziyafet sahnesi çevirmiştir. Mozaik en dışta ise geometrik bir bordür ile sonlandırılmıştır. Prusias ad Hypium Akhilleus mozaiği sahip olduğu stilistik ve ikonografik özellikler itibariyle İS 3. yüzyılın ortalarına ait olmalıdır.
Roma mizah anlayışının Roma Dönemi mozaiklerine yansıması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2018-08-02) Şahin, Derya; Şahin, Mustafa; Fen Edebiyat Fakültesi; Arkeoloji Bölümü; 0000-0003-0021-4271; 0000-0001-5153-1918
Bu makalenin konusunu, Roma Dönemi mizah anlayışının Roma Dönemi zemin mozaikleri üzerindeki yansıması oluşturmaktadır. Roma Dönemi mizah anlayışı çerçevesinde, Roma’nın eyaletlerine de yansımış eğlendirici öğelerin, zemin mozaiklerinde oldukça etkili bir biçimde kullanıldığı izlenir. İnsanların eğlenmesine, gülmesine ve keyifli zaman geçirmesine sebep olan ifadeler, hareketler ya da objeler mizah olarak tanımlanabilir. İlerleyen teknoloji ve artan okuma yazma oranı, günlük yaşantımızda sözlü mizahın daha çok yer tutmasına sebep olmuştur. Mizah anlayışının geçmişi incelenmek istendiğinde, Antik Çağ’da yazılı kaynakları ve önemli filozofların eserlerini incelemek ve bunları arkeolojik verilerle birleştirmek yararlı olacaktır. Roma halkının ya da eyaletlerdeki Roma kültürüne adapte olmuş toplumların mizah anlayışının tamamen birbiriyle benzerlik taşıdığını söylemek mümkündür. Geç Cumhuriyet Dönemi’nden başlayarak, İS 5. yüzyıla kadar, halkın komik bulduğu öğeler, özellikle mozaik döşeme örnekleri gibi görselliğe hitap eden sanatlarda, açık ve net bir şekilde görülmektedir.
Sinop Balatlar kazısında ortaya çıkarılmaya başlanan Erken Bizans Dönemi döşeme mozaikleriyle ilgili ilk veriler
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2018) Köroğlu, Gülgün; Tok, Emine
Sinop’ta Balatlar Kilisesi adıyla tanınan yapı kalıntısı, aslında Geç Roma Dönemi’ne ait bir imparatorluk hamam kompleksidir. 2010 yılından beri yapılan arkeolojik kazılar, yapının daha erken döneme ait kalıntılar üzerine, Geç Roma Dönemi hamamı olarak inşa edildiğini, buluntuların da İÖ 6. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar geçen uzun bir sürece ait olduğunu ortaya çıkarmıştır. Hristiyanlığın resmi din olarak ilan edildiği 4. yüzyıl sonu ya da 5. yüzyılda hamamın caldariumu kiliseye, tepidariumu avluya ve frigidarium bölümü de mezarlık / gömü alanına dönüştürülmüştür. 7. yüzyılın ilk yarısında büyük kilisenin tahrip olmasından sonra sıcaklığın güney haç koluna ve palaestranın batısına yeni kiliseler inşa edilmiştir. 13. yüzyıldan 20. yüzyılın ilk yarısına kadar geçen süreçte ise yapı kompleksinin içinde başka bir kilise varlığını sürdürmüştür. Balatlar’daki en eski kilise 4. yüzyıl sonu ya da 5. yüzyıla tarihlenen VIII no.lu mekândaki (caldarium) kilisedir. Kilisenin içinde, avlusunda ve frigidariumda geniş bir mezarlık alanı bulunmuştur. Bu çalışma kapsamında, 2016-2017 yılı kazı sezonlarında bir bölümü gün ışığına çıkarılmış Erken Bizans Dönemi’ne ait mezarlık alanındaki döşeme mozaikleri tanıtılacaktır. Bağışçı yazıtları içeren ve Hristiyan inancıyla ilişkili ikonografik anlam taşıyan mozaik panolarda çok renkli dekoratif geometrik, bitkisel ve figürlü desenler birlikte kullanılmıştır.

Browse

Browsing by Language "tr"