Fen Bilimleri Doktora Tezleri / PhD Dissertations

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/23

Yasal Uyarı ⚠️ Araştırmacılar, tezlerin tamamı veya bir bölümünü yazarın izni olmadan ticari veya mali kazanç amaçlı kullanamaz, yayınlayamaz, dağıtamaz ve kopyalayamaz. BUU Akademik Açık Erişim Web Sayfasını kullanan araştırmacılar, tezlerden bilimsel etik ve atıf kuralları çerçevesinde yararlanırlar.

Browse

Browsing by browse.metadata.sponsorship "Arsi Üniversitesi"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Bazı entomopatojen fungus izolatlarının domates güvesi Tuta absoluta (Meyrick) [Lepidoptera: Gelechiidae]) larvalarına karşı etkinliğinin belirlenmesi
    (Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023) Dabsu, Tadesse Kebede; Kovancı, Orkun Barış; Fen Bilimleri Enstitüsü; Entomoloji Ana Bilim Dalı; 0000-0003-2086-6584
    Domates güvesi (Tuta absoluta), çok sayıda döl vermesi ve yüksek insektisit direncine deniyle geleneksel yöntemlerle mücadele etmekte zorlanılan kozmopolitan bir zararlıdır. Bununla birlikte, yerli entomopatojen funguslar (EPF) bu zararlıyla biyolojik mücadelede umut verici bir çözüm olabilir. Yerel fungus İzolatlarının domates güvesi larvalarına karşı virülansı ve farklı konidya konsantrasyonlarının etkinliğine ilişkin kapsamlı bir araştırma yapılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, T. absoluta' nın üçüncü dönem larvalarına karşı bazı entomopatojen fungus izolatlarının etkinliğini belirlemektir. Denemeler, Türkiye ve Etiyopya'da 2021-2022 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Domates güvesi erginleri arazilerden toplanmış ve larvalar kitle halinde iklim odasında bulunan domates fidelerinde yetiştirilmiştir. Daha sonra, on larva Etiyopya EPF İzolatları (B1, PPRC-56, M1 ve M2) ve Türk İzolatları (AK-10, AK-14, AK-11 ve AK-12) ile 0, 10⁶, 10⁷, 10⁸, 10⁹ ve 10¹⁰ konidya/ml konidya konsantrasyonlarında üç tekrarlamayla inokulasyon edilmiştir. Larva mortalitesi ve hastalık belirtileri verileri, inokülasyonun ardından 3, 5 ve 7 gün geçtikten sonra analiz edilmiştir. Varyans analizi sonuçlarına göre, entomopatojen fungusların etkinliğine bağlı olarak domates güvesi larvalarındaki mortalite oranı arasında önemli istatistiki farklılıklar (p<0,05) bulunmuştur. Bulgularımız, Beauveria bassiana izolatlarının Tuta absoluta larvalarına karşı yüksek derecede virülent olduğunu göstermiştir. Mortalite oranı %85'in üzerinde gerçekleşmiş ve en kısa ölüm süresi ise LT₅₀, 3,6 ile 4,6 gün olmuştur. Konidya konsantrasyonları açısından en düşük LC₅₀ değerleri ise 1,51x10⁴ ile 2,13x10⁶ konidyaolarak belirlenmiştir. Buna karşın, Metarhizium anisopliae izolatları orta derecede virülens etki göstermiş ve mortalite oranı %46 ila %81 arasında değişmiştir. LT₅₀ değerleri 4,8 ile 5,4 gün olarak saptanmış ve LC₅₀ değerleri ise 6,05x10⁶ ile 6,62x10⁹ konidya konsantrasyonları arasında gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, tüm izolatlar arasında "Metarhizium anisopliae AK-12" en düşük mortaliteyi göstermiş ve LC₅₀'ninen yüksek değeri 6,62 x10⁹ konidya konsantrasyonu olarak belirlenmiş ve bunu etkinlik açısından "Metarhizium anisopliae AK-11" izolatı takip etmiştir. Konidya konsantrasyonları arasında, 1x10¹⁰ en etkili oran iken 1x10⁶ konidya konsantrasyonu ise larvaları öldürmede en az etkili konsantrasyon olmuştur. Sonuç olarak, B. bassiana ve M. anisopliae’ nin farklı EPF izolatları ve konsantrasyonları domates güvesi larvalarına karşı etkinlik açısından varyasyon gösterdiğinden gelecekte daha fazla arazi çalışmalarının yapılması gerekmektedir.