Ali Canip Yöntem’de self oryantalizmin izleri

Abstract

Batılı düşünürlerin ve araştırmacıların Doğu’yu bilmesi, elde ettikleri bilgiyi Doğu’nun belli kalıplar içinde tanıtılması oryantalizm olarak tanımlanmaktadır. Doğulu bir araştırmacının Doğu’ya Batılı bir perspektif ile bakması, Doğu’yu Batılı tanımlamalara göre kabul etmesi ve bu kabullere araştırma ve eserlerinde yer vermesi self oryantalizm olarak adlandırılmaktadır. Tanzimat ile başlayan Doğu-Batı ilişkileri üzerine fikir üretme çeşitli şair ve yazarların başat mevzularıdır. Osmanlı Devleti’nin zayıflaması, çöküşü ve yeni devletin kurulma süreçleri söz konusu şair ve yazarları medeniyetin konumlanması ve ileri medeniyetler seviyesine ulaşma ideali noktasında düşünmeye sevk etmiştir. Bu şair ve yazarlardan biri de 1900’lü yılların başında fikirleriyle edebiyat ve düşünce dünyasında yer alan Ali Canip Yöntem’dir. Batılılaşma taraftarı makale ve şiirlerinde Batı’yı gelişmişliğin ideali olarak tanımlarken self oryantalist söylem ile Doğu’yu geri kalan, sömürülmeye muhtaç ve aciz olarak resmetmiştir. Bu çalışmada Ali Canip Yöntem’in görüşleri self oryantalizm bağlamında ele alınarak metodoloji olarak oryantalizm kavramı etrafında geliştirilmiş kuramsal birikime müracaat edilmiştir

The fact that Western thinkers and researchers know the Orient and present the information they have obtained within certain moulds of the Orient is defined as orientalism. The fact that an Eastern researcher looks at the East from a Western perspective, accepts the East according to Western definitions and includes these acceptances in his research and works is called self-orientalism. Producing ideas on East-West relations, which started with the Tanzimat, is the main subject of various poets and writers. The weakening and collapse of the Ottoman State and the establishment of a new state led these poets and writers to think about the positioning of civilisation and the ideal of reaching the level of advanced civilisations. One of these poets and writers is Ali Canip Yöntem, who took part in our world of literature and thought with his ideas in the early 1900s. While defining the West as the ideal of development in his pro-Westernisation articles and poems, he portrayed the East as backward, needing to be exploited and helpless with self-orientalist discourse. In this study, Ali Canip Yöntem’s views are analysed in the context of self-orientalism and the theoretical background developed around the concepts of orientalism and occidentalism is applied as methodology.