Kıbrıs Türk Milli Mücadelesinde Erenköy direnişi: Bir sözlü tarih çalışması

Abstract

1960 yılında kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti Rum tarafının anayasayı sürekli ihlal etmesi neticesiyle uzun ömürlü ve sağlıklı bir devlet biçimi olamamıştır. Kıbrıs Türkünü yok etmek için uygulamaya konulan “AKRİTAS Planına” karşı Kıbrıs Türkünün direnişine destek vermek için İstanbul ve Ankara da yükseköğrenimini sürdüren Kıbrıslı öğrenciler örgütlenerek Kıbrıs’a dönmüşlerdir. Kıbrıs milli mücadelesi tarihinde Erenköy direnişi olarak geçen bu tarihsel süreçte Kıbrıs Türkünün en eğitimli üyeleri yurt savunmasında büyük bir başarı örneği vermişlerdir. Bu çalışmada sözlü tarih yöntemi kullanılarak Erenköy direnişine katılmış Kıbrıslı öğrencilerin yaşadıkları yardımıyla Erenköy direnişinin Kıbrıs milli mücadelesindeki yeri ve önemi araştırılmıştır. Sözlü tarih yönteminde geçmişe tanık olmuş veya katılmış olanlardan, bu geçmiş hakkında bilgi, yani olaylar, insanlar, kararlar ve süreçler hakkında yazılı belgelerde ve kayıtlarda bulunmayan veriler toplanmaktadır. Çalışma kapsamında Erenköy Direnişine katılmış kişilerle; direnişe katılmaları direniş süreci ve sonrasında eğitimleri tamamlamak için Türkiye’ye dönüş aşamasında yaşananları ortaya koymaya yönelik derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen sözel kayıtlar analizi edilerek direniş sürecine katılanların belleklerindeki iz düşümleri toplumsal belleğin bir uğrağı olarak incelenmiştir.

The Cyprus Republic, founded in 1960 could not be a proper and healthy way of government due to the continuous violation of the constitution by the Greek Cypriots. Cypriot Turkish students who were studying higher education in İstanbul and Ankara organized to support the resistance of Cypriot Turks against the AKRİTAS plan. This has been called Erenköy resistance in the history of Cyprus national independence of war, the most educated Cyprus Turks made a successful defence of nation. In this study, by using the oral history method, with the help of the Cyprus Turkish students which joined the Erenköy resistance, the importance of Erenköy resistance in the national independence war is investigated. By using the oral history method, the data are collected from the people who witnessed or joined the resistance in the past, which is not recorded in the written documents about incidents, people, decisions and processes. Within the concept of this study, the in-depth interviews were conducted with the people who joined the Erenköy resistance about their process of joining the resistance and returning back to Turkey for their education after the resistance. By analyzing the oral records obtained, the projections in their memories of those who participated in the resistance process were examined as a source of social memory.