Akçalar (Musa) deresi azot ve fosfor yüklerinin mevsimsel değişimi ve Uluabat Gölü’ne etkisi

Abstract

Uluslararası öneme sahip, Ramsar sözleşmesine tabi olan Uluabat Gölü’ne kıyısı bulunan Akçalar Beldesi’nin evsel atıksuları ve beldede bulunan sanayi kuruluşlarından ve mezbahalardan kaynaklanan atıksular Akçalar Deresi (Musa Deresi) yoluyla Uluabat Gölü’ne deşarj olmaktadır. Atıksular gölün özellikle doğu kısmını kirleterek su kalitesini düşürmektedir. Bu çalışmada Akçalar Deresi’nin 2008-2009 yılı boyunca debi ölçümleri yapılarak, TN, NH4-N, NO3-N, TP ve PO4-P konsantrasyonları ve kirlilik yükleri incelenmiştir. Buna göre TN, NH4-N, NO3-N, TP ve PO4-P yıllık toplam kirlilik yükleri sırasıyla 22,45 ton/yıl, 3,14 ton/yıl, 3,04 ton/yıl, 0,58 ton/yıl ve 0,46 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Kirlilik yüklerinin aylık değerlendirilmesine göre en yüksek değerler Mart Ayı’nda belirlenmiştir. Akçalar Deresi ve Uluabat Gölü’ndeki kirliliği önlemek ve kirlik yüklerini azaltmak amacıyla en kısa sürede evsel ve endüstriyel atıksular için arıtma tesisleri yapılmalı, tarımsal uygulamalarda gübre ve pestisit kısıtlaması getirilmeli ve Avrupa Birliğine uyum sürecinde Su Çerçeve Direktifi için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır.

Domestic, slaughter house and industrial waste waters of Akçalar town near the Lake Uluabat which has an international importance and subject to the Ramsar agreement is discharged to Lake Uluabat through the Akçalar Creek. Akçalar Creek pollutes the eastern part of the lake and reduces the water quality. In this study, flow rates, TN (total nitrogen), NH4-N, NO3-N, TP, PO4-P concentrations and pollution loads of Akçalar Creek were measured during the period 2008-2009. Loads of TN, NH4-N, NO3-N, TP and PO4-P were calculated as 22.45 tones/year, 3.14 tones/year,3.04 tones/year, 0.58 tones/year, and 0.46 tones/year respectively. The highest pollution loads for nitrogen and phosphorus fractions were determined in March. In order to prevent the pollution of Lake Uluabat and Akçalar Creek and reduce the pollution loads, domestic and industrial wastewater treatment plants should be done as soon as possible and using of fertilizers and pesticides in agricultural activities should be restricted. Also, some studies for European Union Water Framework Directive should be started.