Sütçü ineklerde cinsiyeti belirlenmiş spermanın kullanımı

Abstract

Bu çalışmada senkronizasyon protokolü uygulanmış sütçü ineklerde cinsiyeti belirlenmiş sperma (CBS) ve normal semen (NS) ile yapılan tohumlamalardan elde edilen gebelik oranlarının karşılaştırılması amaçlandı. Çalışma Bursa bölgesinde yer alan 1000 başlık bir sütçü işlemede 302 adet Holştayn ırkı sütçü ineğin kullanılmasıyla yapıldı. Çalışmaya dahil edilecek ineklerin günlük süt verimleri, daha önceki reprodüktif kayıtları, sağlık ve yönetim ile ilgili verileri her bir hayvan için Alpro 2000 (DeLaval, Tumba, Sweden) software sisteminden alındı. Çalışma grubuna sağlık problemleri olmayan inekler dahil edildi. Tüm ineklerin vücut kondüsyon skorları çalışmaya alındıkları gün, 1 ve 5 skorlama aralığında 0.25'lik artış katsayısı olan bir skorlama sistemine göre belirlendi ve kaydedildi. Çalışma grubundaki ineklerde kullanılacak olan Ovsynch senkronizasyon protokolüne ovaryumları üzerinde bir adet korpus luteum ile 10 mm ve üzerinde folikülü olan inekler alındı. Tohumlama zamanında 12-18 mm arasında folikülü olan ve temiz çara akıntısı tespit edilen inekler muhtemel ovulasyonun olacağı büyük folikülün bulunduğu ovaryum tarafındaki kornu uteriye spermanın bırakılması yöntemi ile tohumlandı. Çalışmadaki tüm ineklerin foliküler dinamikleri uygulanan senkronizasyon periyodu içerisinde belirli aralıklarla takip edilip kayıt altında tutuldu. Tohumlamalar rastgele bir dağıtım şeklinde cinsiyeti belirlenmiş sperma (n=148) ya da normal semen (n=154) ile yapıldı. Çalışmadaki gebelik oranları CBS'da %31.8, NS'de %40.9 bulundu (P=0.09). Sonuç olarak; yapılan çalışmada Ovsynch ile senkronize edilen ineklerde CBS ile elde edilen gebelik oranlarının NS'den daha düşük bulunmasına rağmen belirli kriterler eşliğinde tohumlamaların yapılması sonucunda özellikle dişi buzağı elde etmek isteyen sütçü işletmelerde kullanılabileceği ortaya konulmuştur.The aim of this study was to compare the pregnancy per artificial insemination (P/AI) with sex-sorted sperm or conventional semen in synchronized lactating dairy cows. The study was conducted with 302 Holstein-Friesian cows from a commercial dairy herd of approximately 1,000 milking cows located in Bursa. The daily milk yield and previous reproductive, health, and management information were collected from individual records within the Alpro 2000 software system (DeLaval, Tumba, Sweden). The healty cows were included in the study. The body condition (BCS) of cows was scored by using a 1 to 5 scale with 0.25 increments. Only cows with a corpus luteum and at least one follicle with diameter equal or greater than 10 mm at the beginning of Ovsynch protocol. The cows with follicles with diameter between 12 and 18 mm and with clear vaginal mucus were inseminated which is a shallow uterine insemination in the uterine horn ipsilateral to the pre-ovulatory follicle. Ultrasonographic examinations of the ovaries were performed during the synchronization protocol. Insemination of cows were randomized with either frozen-thawed sex-sorted sperm (sex-sorted; n = 148) or conventional semen (conventional; n = 154). Preagnancy rate was found 31.8% in CBS and 40.9% in NS groups in the study. In conclusion, insemination with sex-sorted sperm reduced fertility of lactating dairy cows subjected to a TAI program than non-sorted semen. However, selection of cows that had a synchronized ovulation with specified follicle diameter at AI typical of cows that would increase to use of sexed semen in dairy which wants to get more heifers.