Karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığında yolcu tercihlerinin analizi: Erzurum için bir uygulama

Abstract

Türkiye’de yurtiçi yolcu taşımacılığının %90’ından fazlası karayolu ile yapılmaktadır. Özellikle son yıllarda havayolu ile kıyasıya rekabet halinde bulunan karayolu ile yolcu taşımacılığında faaliyet gösteren işletmelerin yolcularının tercih ve beklentilerinin tespiti, bu şirketlerin söz konusu rekabet ortamında ayakta kalabilmeleri için büyük önem kazanmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığında yolcu tercihlerini analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda Erzurum şehirlerarası otobüs terminalinde yürütülen anket çalışmasına dayalı olarak yürütülen çalışmada demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri (cinsiyet, yaş, medeni durum, meslek, eğitim düzeyi ve gelir grupları) itibariyle yolcuların seyahat sıklığı, otobüsü uçağa tercih etmelerinin sebepleri, otobüs modeli, koltuk yeri ve koltuk numarası tercihleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde; yolcuların büyük çoğunluğu yılda 1-5 defa seyahat etmekte, ucuz olması nedeniyle seyahatlerinde otobüsü uçağa tercih etmekte, cam kenarında öne yakın (5-12 numaralı) koltuklarda oturmak istemekte ve seyahat ettikleri otobüsün modelinin hiçbir önemi bulunmamaktadır.More than 90 percent of domestic passengers in Turkey have been transported on road. That the travel companies transporting passengers on road determine the choices and expectations of their passengers has been very important for them to be able to compete with airline companies in recent years particularly. The main objective of this study is to analyze the choices of the passengers traveling on the road. The issues such as traveling frequency in a year, reasons of choosing bus rather than airplane, bus model, seat place and seat number preferred by the passengers are examined in details in terms of demographic and socio-economic characteristics (sex, age, marital status, profession, education and income) of the passengers on the basis of the data compiled from a questionnaire applied to the passengers in the intercity bus station of Erzurum. The basic findings in general have shown that the majority of the passengers have traveled 1-5 times in a year, chosen bus rather than airplane owing to its cheapness, preferred the seats numbered 5-12 on window side of the bus, and not attached importance to the bus model.