Annan Planı çerçevesinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde reel GSYİH ile inşaat sektörü ve konut sahipliği sektörü arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada, 1977-2018 yılları arasında Annan Planı kaynaklı ortaya çıkabilecek yapısal değişiklikler göz önünde bulundurularak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde reel GSYİH, inşaat ve konut sahipliği sektörleri arasındaki uzun dönemli ilişki araştırılmış ve tahmin edilmiştir. Bu amaçla, yıllık verilere Lee ve Strazicich (2003) birim kök sınaması uygulanarak, zaman serisi verilerinde yapısal kırılmalar olarak meydana gelebilecek çoklu yapısal değişiklikler varlığında serilerin durağanlık özellikleri incelenmiştir. Özellikle Annan Planı’nı gösteren yapısal kırılmalarları gösteren birim kök sınamalarının yapılmasından sonra, ilk olarak Johansen vd. (2000)’nin uzun dönem ilişkisinde yapısal kırılmalara izin veren eşbütünleşme yöntemi uygulanmış ve sistemde bir eşbütünleşik vektör olduğu bulunmuştur. İkinci olarak, reel GSYİH, inşaat ve konut sahipliği sektörleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkisi, içsel olarak regresyon ilişkisindeki yapısal kırılmaları içeren Bai ve Perron (1998, 2003a) yaklaşımı kullanılarak tahmin edilmiştir. Her iki yaklaşım için de, Annan Planı'nın reel GSYİH, inşaat ve konut sahipliği sektörleri arasındaki ilişkide anlamlı bir yapısal olarak yer aldığı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde inşaat ve konut sahipliği sektörlerinin reel GSYİH üzerinde pozitif etkilere sahip oldukları bulunmuştur.

In this paper, the relationship between real GDP, construction and home ownership sectors was investigated and estimated in Turkish Republic of Northern Cyprus for the period 1977-2018 by considering structural changes which may be occurs due to the Annan Plan in the time series data in the long-run. To this end, by using Lee and Strazicich (2003) unit root test with yearly data, the non-stanionarity features of the series in the presence of multiple structural changes which may have occured in the time series data as structural breaks were examined. Then the proceeding of the unit root tests with structural breaks especially indicating the Annan Plan, first Johansen et al. (2000) cointegration method which allows the structural breaks in the long-run relationship was applied and it is found that there was one cointegrating vector in the system. Second, the linear regression relationship between real GDP, construction and home ownership sectors was estimated by using Bai and Perron (1998, 2003a) approach including the structural breaks in the regression relationship endogenously. For both approaches, the Annan Plan was estimated as structural break significantly in the relationship real GDP, construction and home ownership sectors with the positive effects of construction and home ownership sectors on the real GDP in Turkish Republic of Northern Cyprus.