Bursa'nın bazı semtleri için belirlenen kış sezonu so2 ve nox konsantrasyonları

Abstract

Kış sezonunu temsil eden Kasım 1995 - Mart 1996 ayları boyunca S02 ve NOx (NO + N02 olarak) konsantrasyonları günlük olarak ölçülmüştür. Çalışma süresince Bursa'yı temsil eden 6 bölge seçilmiş ve bu bölgelerden sadece birinde (Altıparmak) konsantrasyon değerleri sürekli olarak ölçülmüştür. Diğer 5 bölgedeki kirletici konsantrasyonları Hanna ve ark. ( 1973) tarafından geliştirilen ATDL ( Atmospheric turbulent diffusion laboratory) modelinin basit bir versiyonuyla hesaplanmıştır. Modeldeki sabitler kirletici konsantrasyonları, debi ve rüzgar hızı arasındaki ilişkiden hesaplanmış ve bu sabitlerin S02 için 530 ile 795, ve NOx için 1630 ile 1960 arasında değiştiği bulunmuştur. Nüfus ve trafiğin yoğun olduğu bölgelerde S02 ve NOx konsantrasyonları beklendiği gibi yüksek bulunmuştur. Bu bölgelerde ölçülen ve hesapla bulunan konsantrasyon değerleri S02 için 120 - 330 ug/m3, NOx için ise 170 - 270 ug/m3 arasında değişmiştir. Bu konsantrasyon değerleri, nüfus ve trafiğin yoğun olmadığı bölgelerdeki değerlerin 3.5 ile 5 katı daha fazladır. Nüfus ve trafiğin yoğun olduğu bölgelerde Hava Kalitesi Korunması Yönetmeliği' nin (HKKY) S02 için verdiği uzun vade limit değeri ( 150 ug/m3) genelde aşılmıştır.Daily samples were taken during the winter period ( November 1995 - March 1996) in Bursa for sulfur dioxide (S02) and nitrogen oxides (NOx) which refers the summation of NO and N02. Six districts were chosen in Bursa during this study. Continuous measurements were done in one of the districts called Altıparmak and concentrations in other districts were estimated based on a simple version of ATDL (atmospheric turbulent diffusion laboratory) developed by Hanna et al (1973). In the model, coefficients, calculated based on the relationship between concentration, flux and wind speed, varied between 530 and 791 for S02, and between 1630 and 1960 for NOx. It was observed that when the density of population and traffic increased, the S0 2 and NOx concentrations also increased. The measured and predicted concentrations varied between 120 and 330 ug/m3 for S02, and between 170 and 270 ug/m3 for NOx at districts where high population and traffic exist. On the overall averages, the concentrations were about 3.5 to 5 times higher in dense districts than the districts having low population and traffic. Turkish Air Quality Control Regulation (TAQCR) limit for S02 (150 ug/m3) was violated for districts having high population and traffic.