Köpeklerde ovaryumların ve üzerindeki fonksiyonel yapıların ultrasonografi ile belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada seksüel siklusun farklı dönemlerindeki köpeklerde, ovaryumların ve üzerindeki fonksiyonel yapıların ultrasonografi ile belirlenmesi amaçlandı.Çeşitli ırklardan, 9.5-38 kg canlı ağırlığında, 50 adet dişi köpek kullanıldı. Ovaryumlar 7.5 MHz'lik lineer array prop ile in-vivo ultrasonografik olarak muayene edilerek, ovaryumun lokalizasyonu ve büyüklüğü, üzerindeki fonksiyonel yapılar, kranio-kaudal uzunluğu ve latero-medial genişliği kaydedildi, siklus dönemleri belirlendi. Elde edilen değerler in-vitro ovaryum verileri ile karşılaştırılarak değerlendirildi. Köpeklerin (n=50) % 74'ünün anöstrusta, % 4'ünün östrusta (post ovulatör evre), % 22'sinin diöstrusta olduğu belirlenirken, pröstrusta ve östrusun pre ovulatör evresinde olan köpeğe rastlanmadı. Ultrasonografik olarak sol ve sağ ovaryumlar sırasıyla % 100 ve 98 oranlarında, böbreğin kaudalinde, hipoekoik yapıda görüntülenirken her iki ovaryumun ultrasonografik muayenesi 9 sn-15 dakika arasında gerçekleştirildi. İn-vivo ve in-vitro ultrasonografik muayenelerde ovaryumların kranio-kaudal ortalama uzunlukları sırasıyla sağda 12.30 ±0.59 ile 12.99 ±0.57 mm ve solda 12.4±0.59 ile12.9 ±0.65 mm tespit edildi. İn-vivo ve in-vitro ultrasonografik muayenelerde ovaryumların latero-medial ortalama genişlikleri sırasıyla sağda 6.5 ±0.43 ile 6.4 ±0.33 mm ve solda 6.5 ± 0.43 ile 6.6 ± 0.37 mm tespit edildi. Ovaryumların ultrasonografik muayenesi için bugüne kadar bildirilenlere ilave olarak corpus luteumun gelişim evresi ve yaşına göre karakteristik ultrasonografik görüntüler verdiği ortaya konmuştur.Köpeklerde ovaryumların, östrus ve diöstrus dönemlerinde boyutlarının ve üzerlerindeki fonksiyonel yapıların daha kolay görüntülenebildiği, siklus dönemlerinin ultrasonografik muayene ile belirlenebileceği, anöstrus dönemindeki köpeklerde güç olsa da gerçek ölçülerine uygun şekilde görüntülenebileceği kanısına varılmıştır. Bu sebeple köpeklerde ovaryumun ultrasonografik muayenesinin veteriner hekimliği rutininde önemli bir yardımcı muayene yöntemi olarak yüksek doğruluk payıyla kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.In this study, it was aimed that ultrasonographic monitoring of the ovaries and it’s functional structures in 50 bitches, weighing between 9.5-38 kg, at various phases of sexual cycle and from different breeds. Ovaries were scanned and measured by ultrasonography. First, preoperative measurements (the cranio-caudal lengths and latero-medial widthes) of ovaries were obtained by in-vivo ultrasonography with 7.5 MHz linear array prob. Then, in-vitro measurements (the cranio-caudal lengths and latero-medial widthes) were obtained in water bath. İn-vivo and invitro measurements were compared. The bitches (n=50) were found in 3 stages and 74% of animals were in anestrus, 4% were in estrus (post ovulatory period), and 22% were in diestrus. Preovulatory period of estrus and proestrus phases were not observed in any bitches. Ultrasonographically, the left and right ovaries were detected at the caudal side of the kidneys as hypoechoic structures and all left ovaries and 98% of right ovaries were observed in bicthes. The ultrasonographic examination of each ovary was carried out within 9 seconds to 15 minutes. The average cranio-caudal lengths of the ovaries detected in-vivo and in-vitro were 12.30 ±0.59, 12.99 ±0.57 mm in the right ones and 12.4±0.59,12.9 ±0.65 mm in the left ones, respectively. The average latero-medial widthes of the ovaries detected in-vivo and invitro were 6.5 ±0.43, 6.4 ±0.33 mm in the right ones and 6.5 ± 0.43 ile 6.6 ± 0.37 mm in the left ones, respectively. There was no difference between lengthes and widthes of ovaries invivo and in-vitro. In addition to previous knowledge about ultrasonographic examinations of ovaries, we observed that corpus luteum has different ultrasonographic characteristic images depend upon its growth period and age. We concluded that the size and functional structures of ovaries in estrus and diestrus can be easily monitored and cycle phase of animal can be predicted by ultrasonographic examination. Also, ovaries in anestrus can be detected by ultrasonography. Therefore, ultrasonography can be used in routinely in veterinary practice for examination of ovaries with high accuracy rate.