Vazodilatasyonun insan fizyolojisine etkisi ve terleme ile karşılaştırılması

Abstract

İnsan sıcak bir ortama girdiğinde vücut ısı dengesini sağlamak için bazı tepkiler verir. Vücut sıcaklığının istenilen aralıkta kalması ve ısıl konforun sağlanabilmesi için verilen bu tepkiler vazodilatasyon ve terlemedir. Bu çalışmada, vücudun sıcağa karşı doğal korunma mekanizmalarından olan vazodilatasyon ve terlemenin vücut fizyolojisi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu amaçla vücutla çevre arasındaki ısı-kütle geçişinin ve fizyolojik tepkilerin simülasyonu oluşturularak Delphi 7 programlama dili ile bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Geliştirilen yazılımla; 1) terleme ve vazodilatasyon etkilerinin olduğu, 2) terleme etkilerinin olmadığı, 3) vazodilatasyon etkilerinin olmadığı ve 4) her iki etkinin de olmadığı durumlar olmak üzere dört farklı koşul altında çözümleme yapılmıştır. Her durum için vücudun denetim mekanizmalarının tepkileri incelenerek, vazodilatasyon ve terlemenin vücuttan olan ısı kayıplarını, iç bölme ve deri tabakası sıcaklıklarını ve ısıl duyumu hangi ölçüde etkilediği karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

When the human enters a warm ambient, body reacts in different ways to maintain heat balance. These reactions to maintain body temperature in the required range and the thermal comfort are called vasodilatation and sweating. In this study, effects of vasodilatation and sweating, which are natural control mechanisms of the body to protect from hot conditions, on the human physiology have been investigated. For this reason, heat and mass transfer between the body and environment and physiological reactions have been simulated and transferred to computer media with Delphi 7 programming language. By the developed model, four different conditions were considered in the analysis as: 1) both sweating and vasodilatation effects exist together, 2) no sweating effect, 3) no vasodilatation effect, and 4) none of the sweating and vasodilatation effects exist. For each condition, reactions of the body control mechanism were examined, the effects of vasodilatation and sweating on heat loss, the core and skin temperatures and thermal sensation are comparatively presented and analyzed.