Ultraviyole (UV) ışınlarının farklı teknik poliester ipliklerin özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, ultraviyole (UV) ışınlarının teknik alanlarda kullanılan poliester ipliklerin yüzey özellikleri, mekanik özellikleri ve içyapısı üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla teknik alanlarda kullanılan yüksek dayanımlı polietilen tereftalat (HT PET), boyutsal kararlı polietilen tereftalat (DS PET), polietilen naftalat (PEN) ve sıvı kristal polimer yapısında olan Vectran iplikler kullanılmıştır. Karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla konvansiyonel olarak kullanılan tam çekimli polietilen tereftalat (FDY PET) iplikler de çalışmaya dâhil edilmiştir. Numunelerin UV ile yaşlandırma sonrası yüzey özellikleri taramalı elektron mikroskobu (SEM), mekanik özellikleri çekme testleri, içyapılarındaki değişiklikler ise Fourier Dönüşümlü Infrared Spektrofotometre (FTIR) analizleri ile incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, UV ile yaşlandırma sonrasında en belirgin değişikliklerin Vectran’da, en az değişimin ise PEN’de olduğu gözlenmiştir. Vectran liflerinin sarardığı, yüzeylerinde bazı hasarların meydana geldiği ve mekanik özelliklerinin olumsuz etkilendiği görülmüştür. FTIR analizleri de bu bulguları desteklemektedir.

In this study, the effect of ultraviolet (UV) light on the surface properties, mechanical properties and microstructural properties of technical polyester yarns were investigated. Therefore, high tenacity polyethylene terepthtalate (HT PET), dimensionally stable polyethylene terepthtalate (DS PET), polyethylene naphthalate (PEN) and liquid crystal polymer Vectran yarns were used. Fully drawn polyethylene terepthtalate (FDY PET) yarns were also included in the study in order to compare the results. The changes in the properties of the samples after UV aging were investigated by scanning electron microscopy (SEM) studies, tensile tests and Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR) analyses. The most significant difference was observed in Vectran in terms of colour and surface properties. Moreover, the mechanical properties of Vectran were negatively affected. PEN showed the least difference among the other samples. FTIR results supported the findings.