Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / Uludag University The Review of the Faculty of Theology

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/13345

Browse

Browsing by Department "Din Felsefesi ve Mantık Bölümü"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 2 of 2
  • Thumbnail Image
    Item
    Hegel'e göre Tanrı'nın varlığıyla ilgili kanıtların anlamı
    (Uludağ Üniversitesi, 1987) Vancourt, Raymond; Özcan, Zeki; İlahiyat Fakültesi; Din Felsefesi ve Mantık Bölümü
    İnsanın Tanrı'ya tabii yükselişi, tefekkür (reflexion) yardımıyla çözümlenmesi gereken, doğrudan bir veri gibidir. Ruhun, "Mutlak"a doğru kendiliğinden yüksel­mesi, bağlanabileceğimiz ve dinî yapıyı taşıyabilecek, üstün bir bilginin kurulmasına engel midir? Pietistler, bu doğrudan verilerle yetinmemizi isterler ve Tanrı'nın varlı­ğını kanıtlamaya çalışmayı, dinsizlik gibi görürler. Spener, öğrencilerine, akıl yürüt­ menin "susuz çölleri"nde yollarını şaşırmamalarını, "ateşli iman"a ve duygunun coşkunluğuna dayanmalarını tavsiye eder1 , felsefenin, Tann'nın varlığı konusunda, zayıf kanaatlar ortaya koyabildiğini hatırlatır. Hegel aynı fikirde değildir, iman ve duygu alanında, daha ileri gidebilmenin mümkün olduğu kanaatındadır. Ona göre, diğer doğrulamalardan kendimizi muaf tutsak bile, hiç olmazsa, bulduğumuz doğ­rudan veriye güvenme hakkına sahip olduğumuza güvenmemiz gerekir. Jacobi, doğrudan bilginin değerini ispatlamaktan, ulaştığı şeyi açıklamaktan kaçınabilir mi? Bu bilginin, değerine kendinin tanık olduğunu ileri sürenler buluna­ caktır. Fakat, yine de bunu ispat etmek gerekir; yoksa akıl tatmin olmayacaktır. Akıl, yerini duyguya bırakmaya çağrıldığında, bunun neden ve hangi şartlarda olduğunu bilmek ister. Sonuç olarak, her hipotezde, doğrudan dinî verilere basit dö­nüş yetmez. Jacobi ve Schleiermacher'in bunu yeterli görmelerinin nedeni, dinî tec­rübede, "Mutlak"la bir nevi esrarlı birleşmenin olduğunu kabul etmeleridir. Hegel, "Mutlak"la birleşmeyi, düşünme-öncesi (pre-reflexive), kendiliğinden zımnî bir dü­şünce gibi gördüğünden, Tanrı'nın varlığının kanıtlarının kapsamını ve anlamını ye­niden bulacak güçtedir.
  • Thumbnail Image
    Item
    Sartre’da varlık ve kaynağı problemi
    (Uludağ Üniversitesi, 1991) Özcan, Zeki; İlahiyat Fakültesi; Din Felsefesi ve Mantık Bölümü
    Tasvirci ontolojisini, Husserlci fenomenoloji üzerine kurmak isteyen Egzis­ tansiyalist Fransız filozofu Sartre, bütün gerçekliğin, duyulur nesnelerle, algılayan bilinçten ibaret olduğunu ileri sürer. Algılanabilir nesneler, bize, özlerini teşkil etme­ mize yarayan fenomenlerin içnide görünür. Oysa bilinç, kendi adına, varolan nes­nelerin görünüşlerini etkin olarak yakalamaya çalışır. Bu sözde düalist ontoloji, pour-soi varlığı, kendisinin simetrik biçimde zıddı olduğu, tam, dolu ve zorunsuz olan en-soi varlıktan ayırdeder. İster en-soi, ister pour-soi olsun; varlık dünyada, sadece, bütün yaratma hipotezini dışta bırakmamızı gerektirecek bir tarzda bulun­ maktadır. Sartre’a göre yaratmacılık, varlığı anlaşılmaz kılmanın yanında, onu, as­la çıkamayacağı Tanrı’nın öznelliği içine yerleştirir. Gerçekte Sartrecı fenom enolojik yöntem, bize böyle bir sonuç çıkarma izni vermediği halde; kendi ilkelerine bağlı kalmayan bu ontoloji, yaratmacılık karşıtı olmanın gizli tehlikelerini görmüyormuş gibi davranır.