Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / Uludag University The Review of the Faculty of Theology

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/13345

Browse

Browsing by Department "Hadis Bölümü"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 6 of 6
  • Thumbnail Image
    Item
    Hadis vahiy münasebeti ve tıpla ilgili hadisler hakkında Hattâbi’nin görüşleri
    (Uludağ Üniversitesi, 1992) Karacabey, Salih; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    Hadis’in vahiyle ilgisi İslâm Âlimleri arasında çeşitli yönleri ile tar­ tışılan bir konudur. Tıpla ilgili hadisler de bu meselenin bir parçasıdır. Bu makalede Hattâbî’nin konuyla ilgili görüşleri ana katlarıyla ele alın­ maktadır.
  • Thumbnail Image
    Item
    Hadisler çerçevesinde mügayyebât-ı hamse meselesi
    (Uludağ Üniversitesi, 1994) Karacabey, Salih; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    İnsanda, kendi dışında ama kendi hayatını etkileyen dünyayı ve varlıkları tanıma duygusu ağır basmaktadır. Bu nedenle gaybı bilme, bilinmeyeni keşfetme arzusu insanoğlunun hiçbir zaman vazgeçemediği istekleri arasındadır. İlk devirlerde merak edilen ama keşfedilmeyen, belki de hiç bilinemeyecek olan meselelerde sadece arraf ve kahinler gibi söylediğinin bilimsel değeri olmayan kişilerin tahminlerine itibar edilmiştir. İslâm, ayet ve hadislerle, bilinmeyen alemin bir kısmını en azından bilgi düzeyinde gayb olmaktan çıkarmış ise de, dar kapsamlı da. olsa insanın ulaşamayacağı bir gayb sınırı çizmiştir. Bunlar arasında özellikle "mugayyehât-ı hamse" (beş bilinmeyen) meselesi hadis ağırlıklı olarak bu makalenin konusunu teşkil etmektedir.
  • Thumbnail Image
    Item
    Hadislerde mana rivayetinin sonuçları
    (Uludağ Üniversitesi, 1991) Başaran, Selman; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    Bu makale bir öncekiyle birlikte değerlendirilmelidir. Hadislerin lafız ve ma­na yönüyle rivayet edilmesinin doğuracağı olumlu ya da olumsuz sonuçlar o zaman daha iyi anlaşılacaktır.
  • Thumbnail Image
    Item
    Hadislerin lafız ve mana olarak rivayeti meselesi
    (Uludağ Üniversitesi, 1991) Başaran, Selman; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    Hz. Peygamberin (S) söylediği sözlerin aynen ezberlenip nakledilmesi anla­mında lafız rivayeti, bu hadislerin değişik lafızlarla rivayet edilmesi anlamında ise mana rivayeti terimleri kullanılmıştır. Hadiste asıl olan lafız rivayetidir. Bununla birlikte, lafızları aynen aktarmak mümkün olmadığı zamanlarda mana rivayetine bazı şartlarla cevaz verilmiştir. Hem lafız rivayetini şart koşanlann hem de mana rivayetini meşrû sayanların dayandıkları birtakım deliller bulunmaktadır. Bu deliller dikkate alındığında her iki anlayışın da haklı yönleri bulunduğu görülecektir. Mana rivayetine cevaz verenler bile, kitaplara yazıldıktan sonra hadislerin lafzan rivayet edilmesini şart koşmuşlardır. Böylece mana rivayeti en çok bir-birbuçuk asır için sözkonusu edilmiş olmaktadır. Buna rağmen H. II. asrın ortalarından sonra hâlâ mana rivayetini caiz görmek Hz. Peygamberin ifadelerini tamamen değiştirmeğe göz yummak anlamına gelir. Hadislerin lafızları Kur’ân âyetleri gibi mûciz değildir. Bu bakımdan değiştirilmesi mümkündür. Nitekim uydurma hadisler böyle ortaya çıkmıştır. Ayrıca hadislerin başka dillere tercüme edilmesi de manari­ vayeti esasına dayanmaktadır. Ama, "nasıl olsa mana rivayeti caiz görülmüştür" diyerek şu âyetin, bu hadisin muhtevasına uygundur, iddiasıyla Hz. Peygamber’e ait olmayan lafızları O ’na izafe edivermek kesinlikle tasvip edilemez ve bu düşünceyle ortaya çıkarılan hadislerin uydurma sayılmasına mani olamaz.
  • Thumbnail Image
    Item
    İsnadın Arap dili ve islâmî ilimlerdeki önemi
    (Uludağ Üniversitesi, 1993) Sezgin, Fuat; Kahraman, Hüseyin; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    Makaleye başlamadan önce bu konu ile neden ilgilendiğimi açıklamak istiyorum. 1947-1950 yılları arasında Ebu Ubeyde Ma’mer b. el-Müsennâ’nm "Mecâzu’l-Kur’an" adlı kitabının tahkik ve incelemesi ile uğraşıyordum. Bu es­ nada İbn Hacer’in zikrettiği bir takım bilgiler dikkatimi çekti. Bu bilgilere göre Buhâri, el-Câmiu’s-Sahih’inde diyerek Ebû Ubeyde’den nakillerde bulunmaktadır. el-Câmiu’s-Sahih’i inceleyince, Buhârî’nin muhtelif bablarda ve özellikle de Babu’t-Tefsir’de Mecâzu’l- Kur’an’dan pek çok nakilde bulunduğunu, hatta Ebû Ubeyde’nin kitabını bu babda adeta özetlemiş olduğunu gördüm.
  • Thumbnail Image
    Item
    XV. ve XVI. asır Osmanlı medreselerinde hadis öğretimi
    (Uludağ Üniversitesi, 1992) Karacabey, Salih; İlahiyat Fakültesi; Hadis Bölümü
    Osmanlı Devleti zamanında hadis öğretimi normal medreselerin ya­nında, ihtisas medresesi niteliği taşıyan Daru’l-hadislerde yapılmıştır. XV. ve XVI. yüzyıllar nazarı itibara alındığında öğretim düzeyinin iyi olduğu söylenebilir. Bu makalede hadis öğretimi yapan müesseseler ve öğretim düzeyi hakkında kısa bilgiler verilecektir.