Araplarda coğrafya: Coğrafi düşüncenin gelişme nedenleri ve bazı coğrafyacılar

Abstract

Coğrafya biliminin başlangıcı Antik döneme kadar uzanır. Coğrafi gelenek Orta Çağ’da farklılaşmıştır. Avrupa’da bilim bu dönemde duraklamış, coğrafi bilgi daha çok Çin ve Araplar tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmada Araplarda coğrafi düşüncenin gelişme nedenleri açıklanmaktadır. Böylece coğrafi geleneğin evrimi kısmi olarak ortaya konulmaktadır. Makale kaynak taraması ve biyografi yöntemiyle ele alınmaktadır. Sonuçta görülmektedir ki coğrafi çalışmalar daha çok Abbasiler zamanında yapılmaktadır. Bu nedenledir ki coğrafya Abbasi bilimidir şeklindeki ifade yanlış olmayacaktır. Genel olarak bakıldığında, tasviri coğrafya, astronomi ve matematik coğrafya ile kartografya önemli çalışma alanları olarak görülmektedir. Bu dönemde coğrafyanın gelişmesinin çok sayıda nedeni vardır. İslamiyet’in etkisi bunların başında gelmektedir. Fetihler yoluyla siyasi gücün yayılması, artan ticari faaliyetler, yöneticilerin ilmi çalışmaları desteklemesi ve beytülhikme, yabancıların etkisi, seyahatler, fiziksel coğrafi koşullar, hac seyahatleri ve şehirleşme coğrafya çalışmalarını teşvik etmiştir. Irak ve Belh gibi iki ekolün geliştiği dönemde, özellikle İbn Batuta, El İdrisi ve İbn Haldun öne çıkan başlıca isimlerdir.The beginning of geography science dates back to the ancient period. One of these periods is the Middle Ages. Science stagnated during this period in Europe, and geographical knowledge was developed more by the Chinese and Arabs. This study explains the reasons for the development of geographical thought among Arabs. Thus, the evolution of the geographical tradition is partially revealed. The article is approached through literature review and biography methods. In conclusion, it is seen that geographical studies were mostly carried out during the Abbasid period. Therefore, the expression “geography is an Abbasid science” will not be incorrect. Generally speaking, descriptive geography, astronomy and mathematical geography, and cartography are seen as important fields of study. There are many reasons for the development of geography during this period. The influence of Islam is foremost among them. The spread of political power through conquests, increasing trade activities, support for scientific studies by rulers, the influence of foreigners, travel, physical geographical conditions, pilgrimage, and urbanization have encouraged geography studies. During the period when two schools, such as Iraq and Belh, developed, especially Ibn Battuta, Al-Idrisi, and Ibn Khaldun, were the leading figures.