Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının dinî tutum ile ilişkisinde bağlanma stillerinin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının dinî tutumları ile ilişkisi araştırılırken bağlanma stillerinin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Katılımcıların çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının dinî tutumlarına cinsiyet, sosyoekonomik düzey ve öznel dindarlık algısı gibi değişkenlerin etkisinin olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırma 2024 yılında Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Mudanya Üniversitesindeki farklı fakültelerdeki 408 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan kişilere Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantıları Ölçeği, Ok Dinî Tutum Ölçeği ve Üç Boyutlu Bağlanma Stilleri Ölçeğini kapsayan anket formu yöneltilmiştir. Çalışmada gruplar arası karşılaştırmalarda Pearson korelasyon analizi ve basit regresyon analizleri yapılmıştır. Demografik değişkenler için kısmi korelasyon ile farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Aracılık analizleri için Hayes’in SPSS uyumlu Process makrosu kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile bireylerin dinî tutumları ve alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile güvenli bağlanma stili arasında negatif yönde, kaygılı-kararsız bağlanma stili arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Güvenli bağlanma stilinin dinî tutuma pozitif yönde, kaçınan bağlanma stilinin ise negatif yönde anlamlı etkisi çıkan bulgular arasındadır. Son olarak çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının dinî tutuma etkisinde güvenli bağlanma stilinin kısmi aracılık etkisi ortaya konmuştur.

In this study, it was aimed to examine the mediating role of attachment styles while investigating the relationship between negative childhood experiences and religious attitudes of university students. It was also examined whether variables such as gender, socioeconomic level and subjective perception of religiosity had an impact on the participants' religious attitudes due to negative childhood experiences. The research was conducted in 2024 with 408 students from different faculties at Bursa Uludağ University, Bursa Technical University and Mudanya University. A survey form including the Personal Information Form, the Negative Childhood Experiences Scale, the Ok Religious Attitude Scale and the Three-Dimensional Attachment Styles Scale was sent to the participants of the study. In the study, Pearson correlation analysis and simple regression analyzes were used for comparisons between groups. For demographic variables, partial correlation was used to check whether there were any differences. Hayes' SPSS compatible Process macro was used for mediation analyses. The findings of the research show that there is a significant negative relationship between negative childhood experiences and individuals' religious attitudes and their sub-dimensions. A significant negative relationship was found between negative childhood experiences and secure attachment style, and a positive significant relationship between anxious-ambivalent attachment style. Among the findings, secure attachment style has a positive significant effect on religious attitude, and avoidant attachment style has a negative significant effect. Finally, the partial mediating effect of secure attachment style on the effect of negative childhood experiences on religious attitudes was revealed.