Beyin uyumlu öğrenme uygulamalarının ilkokul öğrencilerinin ses ve gürültü konusundaki farkındalıklarına, başarılarına ve başarı duygularına etkisi

Abstract

Beyin-uyumlu öğrenme, beyin ve öğrenme (nöropsikoloji) üzerine yapılan araştırmalar ışığında, beynin yapısı ve işleyişine uygun olarak eğitim-öğretim süreçlerinin gerçekleştirilmesidir. Bu araştırmada öğrenme ortamının fiziksel, sosyal ve duygusal yapısı yeniden tasarlanmış ve düzenlenmiştir. Beyin uyumlu eğitim uygulamaları esnasında, duygu dostu öğrenme yaklaşımları, hareket, sanat, müzik, işbirliği ve zorluk gibi disiplinlerarası bütünleştirme yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Bu araştırmanın amacı duygu dostu beyin uyumlu farkındalık eğitim programı aracılığıyla öğrencilerde gürültü farkındalığı oluşturmak, okulda ve sınıfta meydana gelen gürültüyü azaltmak, öğrencilerin başarı duygularını destekleyerek öğrencilerin ses ve gürültü konusundaki başarılarını artırmaktır. Eylem araştırması yönteminin tercih edildiği araştırmaya birleştirilmiş sınıflarda öğrenim gören 21 ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Veri toplama araçları ses ve gürültü başarı testi, gürültücü davranışlar gözlem formu, başarı duyguları gözlem formu, ses ve gürültü öğrenci görüşme formu, beyin uyumlu eğitime ilişkin öğrenci görüşme formu, araştırmacı notları ve öğrenci ürünlerinden oluşmaktadır. Araştırmada görüşme verileri MAXQDA programı aracılığıyla kodlanmış, oluşturulan kodlar, temalarla ilişkilendirilerek içerik ve frekans analizleri yapılmıştır. Gözlem verilerinin ise sadece frekans analizi yapılmıştır. Eğitim uygulamaları sürecinde öğrencilerin söyledikleri şarkılar/şiirler, yaptıkları resimler, karikatürler ve posterler içerik bakımından, gösterge bilimsel açıdan ve betimsel olarak analiz edilmiştir. Ses ve gürültü konusu kavramsal başarı testi ise SPSS 26 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Eğitim uygulamalarının etki derecesi, Cohen's d etki büyüklüğü değeri hesaplanarak ortaya konmuştur. Araştırmanın iç geçerliliği ya da inanılırlığı uzun süreli etkileşim, uzman incelemesi ve katılımcı teyidiyle sağlanmıştır. İç güvenilirlik ya da tutarlılık ise veri çeşitlemesi ve verilerin farklı zamanlarda tekrar ölçülmesiyle sağlanmıştır. Ayrıca araştırmanın tutarlılığı için, veri toplama araçları ve eylem planları hakkında farklı uzmanlardan dönütler alınarak görüş birliğine varılması sağlanmıştır. Dış güvenilirlik için teyit incelemesi yapılarak, ham veriler saklanmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde eğitim uygulamaları öncesinde öğrencilerin gürültüyü duyuşsal olarak algıladıkları ancak okulda ve sınıfta meydana gelen gürültüye tepki göstermedikleri ve gürültüden rahatsız olmadıkları görülmüştür. Katılımcıların ses ve gürültüye ilişkin bilişsel farkındalık düzeyleri incelendiğinde, katılımcılarda kavram yanılgılarının olduğu görülmüştür. Katılımcıların davranışsal farkındalık düzeyleri incelendiğinde parmak kaldırmadan yüksek sesle konuşma, sınıfta dolaşma, bağırma, ağız dalaşına girme, ıslık çalma gibi davranışlar sıklıkla gözlemlenmiştir. Beyin uyumlu farkındalık eğitim uygulamaları sonrasında öğrencilerin gürültüye ilişkin duyuşsal, bilişsel ve davranışsal farkındalık düzeylerinde artışların olduğu görülmüştür. Örneğin uygulamalar öncesi öğrencilerin %60’ı gürültüden etkilenmediklerini, rahatsız olmadıklarını ifade etmişlerdir. Uygulamalar sonrası gürültüden rahatsız olduğunu ifade eden öğrencilerin oranının %64,7 olduğu görülmüştür. Uygulamalar sonrası öğrencilerin parmak kaldırmadan konuşma davranışlarında %82,9, yüksek sesle konuşma davranışlarında %92,9 ve sınıfta dolaşma davranışlarında %82,4 oranında iyileşme olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Uygulamalar sonrası toplanan gözlem ve görüşme verilerine göre okul ve sınıfın genel gürültü seviyesinin azaldığı görülmüştür. Sonuç olarak okul içinde görülen gürültücü davranışların ve gürültü seviyesinin azalmasına rağmen öğrencilerin gürültüden rahatsız olma ifadelerinde artışlar görülmüştür. Bu durum öğrencilerin gürültü konusunda farkındalık düzeylerinin yükseldiği ve gürültüye karşı hassasiyetlerinin artığı şeklinde yorumlanabilir. Öğrencilerin gürültü hakkında çizdikleri resimler, yazdıkları şiirler ve şarkılar incelendiğinde, ses ve gürültü konusundaki farkındalık düzeylerinin arttığı görülmektedir. Örneğin bir öğrenci Dünya’yı üzgün bir şekilde resmederek konuşma balonuna “Gürültüye son verelim” ifadesini yazmıştır. Başka bir öğrenci pazarda bağıran satıcıya karşı kulaklarını kapatan üzgün öğrenci resmini çizmiş ve konuşma balonuna “Sus artık!” yazmıştır. Bütün bunlar, öğrencilerin gerçek yaşamda karşılaştıkları gürültüye tepki gösterdiklerinin ve gürültü farkındalıklarının artığının göstergesidir. Beyin uyumlu farkındalık eğitim uygulamaları sonucunda, öğrencilerin ses ve gürültü konusu kavramsal test başarı ortalamaları 27,6’dan 74,52’e yükselmiştir. Uygulamaların öğrencilerin ses ve gürültü konusundaki akademik başarıların artmasında çok büyük etkiye değerine (Cohen’s d: 3,39) sahip olduğu görülmüştür. Sonuçlar beyin uyumlu farkındalık eğitim programının öğrencilerin ses ve gürültü konusundaki mutlu, gururlu ve kızgın hissetme başarı duyguları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin mutlu ve gururlu hissetme pozitif başarı duygularında anlamlı bir artış, kızgın hissetme negatif başarı duygularında ise anlamlı bir azalma olduğu tespit edilmiştir. Eğitim uygulamalarının katılımcıların mutlu ve gururlu hissetme pozitif başarı duyguları üzerinde pozitif anlamda büyük etkiye ve kızgın, sıkılmış ve yorgun hissetme negatif başarı duyguları üzerinde ise negatif anlamda büyük etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Öğrenciler uygulamalar sırasında gökkuşağı, açık mavi bulutlar, ellerin iki yana açık, kalp ve gülen yüz resimleri çizmişlerdir. Bu göstergeler öğrencilerin uygulamalar esnasında mutlu olduklarının ve rahat hissettiklerinin önemli bir belirtisidir. Bunun yanında devamsızlık yapan bir öğrencinin uygulamalar sonrasında okula devam oranının artması öğrencinin başarı duygularının desteklendiğinin önemli bir göstergesi olabilir. Öğrencilerin eğitim programına ilişkin görüşleri incelendiğinde, sosyal duygusal öğrenme iklimini beğendikleri, ders esnasında hareket etme, takım halinde çalışma ve zorluğun üstesinden gelme gibi teknikleri çok sevdikleri görülmüştür. Öğrencilerin araştırmacı ile etkin iletişim kurdukları, selamlaştıkları, sevecen ve kibar davranışlar gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenciler benzer uygulamaların diğer derslerde de olmasını talep etmişlerdir. Araştırmanın sonuçlarından hareketle öğretmenlerin öğrencilerin başarı duygularını önemsemeleri, duygulara hitap ederek eğitim ve öğretim sürecini sürdürmeleri ve sınıf kurallarını öğrencilerle birlikte oluşturup sınıf köşesinde sergilemeleri önerilmektedir. Sonuç olarak, bütünleştirilmiş beyin uyumlu gürültü farkındalık çalışmalarının ilkokullarda ilk haftalarından itibaren belirli bir program dahilinde işlenmesinin etkili olacağı düşünülmektedir.

Brain-based learning is the implementation of educational processes in line with the structure and functioning of the brain, based on research on the brain and learning as a whole (neuropsychology). In this study, the physical, social, and emotional structure of the learning environment was redesigned and reorganized. During brain-based education practices, interdisciplinary integration approaches such as emotion-friendly learning strategies, movement, art, music, cooperation, and challenge were utilized. The purpose of this study is to raise noise awareness among students through an emotion-centered brain-based awareness training program, reduce noise in the school and classroom, support students' sense of achievement, and prolong plus boost their achievements in managing sound and noise. The study, which used action research methodology, involved 21 third- and fourth-grade elementary school students from combined classes. Data collection tools included sound and noise achievement tests, a noisy behaviors observation form, an achievement feelings observation form, a sound and noise student interview form, a brain-based education student interview form, researcher notes, and student products. Interview data were coded using maxqda software, and the codes were linked to themes for content and frequency analysis. Only frequency analysis was conducted on the observation data. During the education practices, students' songs/poems, drawings, cartoons, and posters were analyzed in terms of content, semiotics, and description. The conceptual achievement tests on sound and noise were analyzed using the SPSS 26 statistical program. The effect size of the educational practices was determined by calculating Cohen's d value. The internal validity or credibility of the study was ensured through prolonged interaction, expert review, and participant confirmation. Internal reliability or consistency was ensured through data triangulation and repeated measurements of the data at different times. Furthermore, for consistency, feedback was obtained from various experts regarding the data collection tools and action plans, and consensus was reached.For external reliability, a confirmatory review was conducted, and the raw data were preserved. When examining the results, it was observed that, prior to the educational practices, students perceived noise emotionally but did not react to or were not bothered by the noise occurring in the school and classroom. An analysis of participants' cognitive awareness of sound and noise revealed some misconceptions. Behavioral awareness analysis showed frequent behaviors such as speaking loudly without raising hands, walking around the classroom, shouting, arguing, and whistling. After the brain-based awareness education practices, there was an increase in students' emotional, cognitive, and behavioral awareness of noise. For example, prior to the practices, 60% of students stated that they were not affected by or bothered by noise. After the practices, the percentage of students who reported being disturbed by noise increased to 64.7%. Improvements in students' behaviors were observed as follows: 82.9% in speaking without raising hands, 92.9% in speaking loudly, and 82.4% in walking around the classroom. According to the observation and interview data collected after the practices, the overall noise level in the school and classroom decreased. In conclusion, although noisy behaviors and noise levels decreased within the school, there was an increase in students’ expressions of being bothered by noise. This can be interpreted as a rise in students' noise awareness and sensitivity. When examining the pictures, poems, and songs students created about noise, it is evident that their awareness of sound and noise increased. For instance, one student drew a picture of a sad Earth with a speech bubble saying, "Let's put an end to noise." Another student drew a picture of a sad student covering their ears in response to a shouting vendor at the market, with the speech bubble saying, "Be quiet!". These examples indicate that students reacted to the noise they encountered in real life, and their noise awareness increased. As a result of the brain-based awareness education practices, students' conceptual test scores on sound and noise rose from an average of 27.6 to 74.52. The practices had a significant effect (Cohen's d: 3.39) on improving students' academic achievements related to sound and noise. The results show that the brain-based awareness education program had a significant impact on students' sense of achievement related to feeling happy and proud about sound and noise, and a significant reduction in their sense of failure which is related to anger. There was a notable increase in their sense of achievement, such as happiness and pride, and a significant decrease in their sense of failure which has a close connection to anger. The education practices had a significant positive impact on students' sense of achievement, which consists of happiness and pride, and a significant negative impact on their sense of failure which consists of anger, boredom, and tiredness. During the practices, students drew images of rainbows, light blue clouds, arms wide open, hearts, and smiling faces. These symbols indicate that students felt happy and relaxed during the practices. Furthermore, the increased attendance rate of a student who had previously been absent is an important indication that the student's sense of achievement was supported. When analyzing students' opinions on the educational program, it was found that they appreciated the social-emotional learning environment and enjoyed techniques such as movement during class, working in teams, and overcoming challenges. It was also observed that students established effective communication with the researcher, exchanged greetings, and displayed friendly and polite behavior. Students requested similar practices in other classes as well. Based on the results of the study, it is recommended that teachers prioritize students' sense of achievement, conduct the educational process with attention to emotions, co-create classroom rules with students, and display them in a classroom corner. It is suggested that integrated brain-based noise awareness practices be implemented in elementary schools as part of a specific program from the early weeks of the school year.