Kur’ân-ı Kerim’de baba-çocuk ilişkisi ve babanın çocuk eğitimindeki rolü

Abstract

Aile toplumu oluşturan aynı zamanda topluma şeklini veren en küçük yapıdır. Ailede yazılı olmayan rol dağılımı vardır. Bu çalışmada, ailede anne rolüne göre biraz daha arka planda kalan babalık rolü ele alınmıştır. Kur’ân-ı Kerim’deki kıssalarda geçen babalık rolüne işaret eden ayetler ve Peygamber Efendimizin çocuklar ve gençlerle ilişkilerinden bahseden hadisleri doğrultusunda İslam’ın babalık rolüne bakışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çalışma Kur’ân-ı Kerim’de geçen baba-çocuk ilişkisi ve babanın çocuk eğitimindeki rolü konusunda yapılmış nitel bir araştırmadır. Söz konusu araştırma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, aile, baba, anne, çocuk, eğitim ve kıssa kavramlarının anlatıldığı kavramsal çerçeveden oluşmaktadır. Çalışmada baba kavramı detaylıca ele alınmış, baba tipleri/türleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm çalışmanın ana kısmını oluşturmaktadır. Bu bölümde Kur’ân-ı Kerim’deki kıssalarda anlatılan baba ve çocuklardan bahsedilmiştir. Bunlar: Hz. Nuh (a.s.) ve oğlu, Hz. İbrahim (a.s.) ve oğlu Hz. İsmail (a.s.), Hz. Yakub (a.s.) ve oğlu Hz. Yûsuf (a.s.), Hz. Yakub (a.s.) ve diğer oğulları, Hz. Dâvûd (a.s.) ve oğlu Hz. Süleyman (a.s.), Hz. Zekeriyya (a.s.) ve Hz. Meryem, Hz. Lokman’ın oğluna öğütleri, Hz. Şuayb ve Kızları, Hz. Mûsa (a.s.)-Hızır (a.s.) kıssasında anlatılan baba ve Azer ile oğlu Hz. İbrahim (a.s.)’dir. Üçüncü bölüm iki ana başlıktan oluşmaktadır. Bölümün birinci ana başlığında, babanın çocuğun bilişsel, sosyal, duygusal ve cinsel gelişimine etkileri ile ilgili bilgi verilmiştir. İkinci ana başlıkta babanın çocuk eğitiminde dikkat etmesi gereken hususlar ele alınmıştır. Bu hususlar ikinci bölümün araştırma konusu olan Kur’ân-ı Kerim’de bahsedilen baba çocuk ilişkisinden elde edilen çıkarımlar doğrultusunda yorumlanmıştır. Ayrıca bu konularda Peygamber Efendimizin (s.a.v.) tavsiye ve uygulamalarına yer verilmiştir.The family is the smallest unit that forms and shapes society. Within the family, there is an unwritten distribution of roles. This study focuses on the role of fatherhood, which is somewhat more in the background compared to the role of the mother. It aims to reveal Islam's perspective on the role of fatherhood based on the verses in the Qur'an that point to the role of the father in the parables and the hadiths that describe the relationships of the Prophet with children and youth. This study is a qualitative study on father-child relationships and the father's role in child education as mentioned in the Qur'an. The study consists of an introduction and three sections. The first section comprises the conceptual framework where the concepts of Family, Father, Mother, Child, Education, and Story are explained. The concept of the father is discussed in detail, providing information on the types/categories of fathers. The second section forms the main part of the study. This section discusses the fathers and children described in the parables of the Qur'an. These include: Prophet Noah (pbuh) and his son, Prophet Abraham (pbuh.) and his son Prophet Ishmael (pbuh), Prophet Jacob (pbuh) and his son Prophet Joseph (pbuh), Prophet Jacob (pbuh) and his other sons, Prophet David (pbuh) and his son Prophet Solomon (pbuh), Prophet Zechariah (pbuh) and Mary, the advice of Prophet Luqman to his son, Prophet Shu'ayb and his daughters, the father in the story of Prophet Moses (pbuh) and Khidr (pbuh), and Azer with his son Prophet Abraham (pbuh). The third section consists of two main headings. The first main heading provides information on the effects of the father on the child's cognitive, social, emotional, and sexual development. The second main heading addresses the considerations the father should pay attention to in child education. These considerations are interpreted based on the conclusions derived from the father-child relationships mentioned in the Qur'an, which is the research subject of the second section. Additionally, the recommendations and practices of the Prophet Muhammad (pbuh) on these issues are included.