Öğretmenlerin eğitimde kalıp yargıları ve kültürel değerlere duyarlılıklarının belirlenmesi

Abstract

Araştırma öğretmenlerin eğitimde kalıp yargıları ve kültürel değerlere duyarlılıklarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilk, orta ve lise olmak üzere 3 farklı okulda Ocak- Mayıs 2023 tarihleri arasında görev yapan toplam 100 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturdu. Öğretmen Tanıtıcı Bilgi Formu, Öğretmenler İçin Eğitimde Kalıp yargılar Ölçeği, Kültürel Değerlere Duyarlı Öğretmen Ölçeği kullanıldı. Öğretmenlerin “Eğitimde Kalıp yargılar Ölçeği” puan ortalaması 119.64, “Kültürel Değerlere Duyarlı Öğretmen Ölçeği” puan ortalaması 22.37 bulundu. Görev yapılan okul kademesi ile öğretmenlerin kalıp yargı toplam puanları arasında anlamlı farklılık(p<0.05) bulundu, en düşük puan ortalaması lisede görev yapan öğretmenlerde saptandı ve görev yaptıkları okul kademesi ilerledikçe öğretmenlerin kalıp yargılarının azaldığı bulundu. Okul kademesine göre farklılığı oluşturan grupta kalıp yargı alt boyutlarından cinsiyet (p<0.001), veli etkisi (p<0.01) ve öğrenci (p<0.001) faktörlerinin etkili olduğu bulundu. İdari görev deneyimi ile kalıp yargılar alt boyutları arasında yapılan karşılaştırmada idari görevi bulunan öğretmenlerin cinsiyet alt boyutunda almış oldukları puan ortalaması yüksek bulundu. Sonuç olarak öğretmenler arasında kalıp yargılar konusunda farkındalık oluşması eğitim ortamındaki olumsuzlukları önleme açısından faydalı olacaktır. Öğretmenler cinsiyetlerine bakılmaksızın tüm öğrencilerin önceki öğrenmelerini, ilgi alanlarını dikkate alarak öğrenme motivasyonlarını artırmalıdır. Öğretmenlerin kültürel değerlere duyarlılıkları ve kalıp yargılarını etkileyen faktörleri belirlemeye ilişkin daha fazla çalışma yapılması önerilebilir.

The research was conducted as a descriptive study in order to determine teachers' stereotypes in education and their sensitivity to cultural values. A total of 100 teachers who worked in 3 different schools, including primary, secondary and high schools affiliated to Eskişehir Provincial Directorate of National Education between January and May 2023, constituted the sample of the research. Teacher Introductory Information Form, Stereotypes in Education Scale for Teachers, and Teacher Scale Sensitive to Cultural Values were used. The teachers' average score on the "Stereotypes in Education Scale" was 119.64, and the average score on the "Teacher Scale Sensitive to Cultural Values" was 22.37. A significant difference (p<0.05) was found between the school level they worked in and the total stereotype scores of the teachers, the lowest average score was detected in teachers working in high schools, and it was found that the stereotype scores of the teachers decreased as the school level they worked in advanced. In the group that creates differences according to school level, it was found that the factors of gender (p<0.001), parental influence (p<0.01) and student (p<0.001) from the stereotype sub-dimensions were effective. In the comparison made between administrative experience and stereotype sub-dimensions, it was found that the average score of teachers with administrative duties in the gender sub-dimension was high. As a result, raising awareness among teachers about stereotypes reduces negativities in the educational environment. It will be useful for prevention. Teachers should increase the learning motivation of all students, regardless of their gender, by taking into account their previous learning and interests. It can be recommended that more studies be conducted on determining the sensitivity of teachers to cultural values and the factors affecting stereotypes.