Investigation of son preference in Pakistan through the family model of psychological/emotional interdependence

Abstract

Son preference is a concept that refers to the preference of sons over daughters. It has been quite common in various countries, especially those with a stricter patrilineal structure. Traditionally, son preference has prevailed in Pakistan as it has been an agricultural country, however asmodernization and urbanization occur, the model of the family changes as Kağıtçıbaşı’s Theory of Family Change describes. According to Kağıtçıbaşı’s theory of Family Change, it is proposed that when modernization and urbanization occur in a traditional society such as that of Pakistan, instead of a shift from a model of economic interdependence towards a model of independence like that in Western societies, a third model of family emerges. This is the model of psychological/emotional interdependence, where economic commitment in the family decreases and emotional commitment does not change. The study focuses on changes in the family structure are due to changes in different aspects of the society, like culture/living conditions, family structure and family values that result from modernization and urbanization. The aim of this thesis was to investigate if the concept of son preference is still prevalent in Pakistan or if it has changed in some way, especially with focus on the Family Change Model of Kağıtçıbaşı, who claims that when a traditional society becomes modernized, there is a shift in the family structure from a model of interdependence towards a model of psychological/emotional interdependence. One of the features of this change is a decline in son preference. The questionnaires were conducted on a sample of 272 university students (125 males, 147 females) from Lahore, Pakistan. The sample included participants who were from urban areas (133 participants) as well as those coming from different rural areas (139 participants). The results revealed that there were significant difference sin terms of their ideas about different aspects of family life between the participants who were from rural and urban areas, indicating a shift from the model of interdependence towards that of psychological/emotional interdependence. The number of desired children seems to have significantly decreased over the years, and there is a significant difference in son preference between urban and rural areas. Post-hoc analyses also revealed some relationships that point towards the shift in the family model towards the model of psychological/emotional interdependence. The results of the study are discussed in the context of Kağıtçıbaşı’s Family Change Theory and Model of Psychological/Emotional Interdependence.

Erkek çocuk tercihi, oğulların kızlara tercih edilmesi kavramını ifade eden bir terimdir. Bu durum pek çok ülkede ve özellikle daha katı ataerkil yapıya sahip olan ülkelerde oldukça yaygın olarak görülmektedir., Pakistan geleneksel olarak bir tarım ülkesidir ve erkek çocuk tercihi yaygındır. Ancak Pakistan’daki modernleşme ve kentleşme süreçleri ilerledikçe aile yapısı da değişmektedir. Kağıtçıbaşı'nın Aile Değişim Kuramı'na göre, Pakistan gibi geleneksel bir toplumda modernleşme ve kentleşme meydana geldiğinde, ailede Batı toplumlarındaki gibi ekonomik karşılıklı bağımlılık modelinden bağımsızlık modeline geçiş yerine üçüncü bir aile modeli ortaya çıkmaktadır. Bu üçüncü tip aile modeli, ailedeki ekonomik bağlılığın azaldığı ancak duygusal bağlılığın değişmediği bir epipsikolojik/duygusal karşılıklı bağımlılık modelidir. Bu araştırmada, modernleşme ile kentleşmeden kaynaklanan değişimin kültür/yaşam koşulları, aile yapısı ve aile değerleri gibi toplumun farklı yönlerinde gözlenen, değişikliklerle ilişkilerine odaklanılmaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, Pakistan'da sosyo-ekonomik gelişmeye bağlı olarak oğul tercihinin hâlâ yaygın olup olmadığını ve Kağıtçıbaşı'nın Aile Değişim Modeli'ne odaklanarak aile üyelerinin bağlılığının değişip değişmediğini araştırmaktır. Kağıtçıbaşı'na göre, geleneksel bir toplum modernleştikçe, aile yapısında bağımlılık modelinden psikolojik/duygusal bağlılık modeline doğru bir değişim yaşanmaktadır ve bu değişimin bir özelliği ise oğul tercihinin azalmasıdır. Lahore, Pakistan'dan 272 üniversite öğrencisinden (125 erkek, 147 kadın) oluşan örneklemle bir anket gerçekleştirilmiştir. Örneklem, hem kentsel (n=133) hem de farklı kırsal bölgelerden (n= 139) gelen katılımcıları içermiştir. Sonuçlar, kırsal ve kentsel bölgelerden gelen katılımcılar arasında aile yaşamının farklı yönleri hakkındaki düşüncelerinde önemli farklılıklar olduğunu ve Pakistan’da bağımlılık modelinden psikolojik/duygusal bağlılık modeline doğru bir geçişin varlığını göstermektedir. İstenilen çocuk sayısının yıllar içinde önemli ölçüde azaldığı görülüyor ve erkek çocuk tercihinde kentsel ve kırsal alanlar arasında önemli bir fark var. Post-hoc analizler ayrıca aile modelinde psikolojik/duygusal karşılıklı bağımlılık modeline doğru kaymaya işaret eden bazı ilişkileri de ortaya çıkardı. Çalışmanın sonuçları Kağıtçıbaşı'nın Aile Değişim Kuramı ve Psikolojik/Duygusal Bağlı Aile Modeli bağlamında tartışılmıştır.