Türkçe öğretiminde otantik materyallerin kullanımı üzerine bir durum çalışması

Abstract

Eğitimi ve öğretimi öğrenicilerin öğrenme biçimlerindeki farklılıkları göz önüne alarak gündelik yaşamla ilişkilendirme, öğrenici ilgi ve ihtiyaçlarına hitap edebilme evrensel düzeyde dil öğretimi çalışmalarında en önemli esaslardan biridir. Bu doğrultuda çalışmanın konusu ortaokul düzeyinde ana dili olarak Türkçe öğretiminde otantik materyallerin derslerdeki kullanımı ve derslerin gündelik yaşamla ilişkilendirilmesi sorunsalıdır. Çalışmanın problem tümcesi “Türkçe öğretiminde otantik materyallerin hangi türleri, ne sıklıkla, ne amaçla ve nasıl kullanılmaktadır” sorusu doğrultusunda ders kitaplarına ve Türkçe öğretmenlerine yönelik durumları tespit etmek üzere 2 amacı bulunmaktadır. Çalışmada her iki bulgu için temel nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma deseni durum çalışmasıdır. Ders kitabı incelemeleri 7 otantik materyal türü, 66 otantik materyal ve 23 etkinlik içeriğine göre yapılmıştır. Ders kitaplarına yönelik veriler basılı kitaplar ve internetten pdf dosyaları indirilerek toplanmış ve betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Temalar günlük yaşamın içerisinden olsa da yaşamla yeterince ilişkilendirilmediği görülmüştür. Dilsel otantik materyal olarak yazınsal metinlerin en fazla 4 katına varan bir oranda bilgilendirici metinlerden fazla olduğu görülmüştür. Seviyelerin 6. sınıf dışında hiçbirinde kullanmalık otantik metnin olmaması büyük bir eksikliktir. Görsel otantik materyaller fotoğraf, çizim ve karikatür olmak üzere 3 ulamda değerlendirilmiştir. 8. sınıf hariç çizimler fotoğraflardan oldukça fazladır ve karikatür çok azdır. Dinleme / izleme becerisi metinlerinde 5, 6 ve 8. sınıfta izleme materyali kullanılmış ancak 7. sınıfta izleme materyali kullanılmamıştır. Kullanılan izleme materyallerinin sayısı ses kayıtlarından oldukça az olduğu için yeterli bulunmamıştır. Etkinliklerde en çok otantik materyal sayısı 5. sınıfta, en az 7. sınıfta kullanılmıştır. Otantik materyal türü en çok 6 ve 8. sınıfta, en az 7. sınıfta kullanılmıştır. Otantik materyal içerikli etkinliklerin kitaptaki etkinliklerin yarısını bile oluşturmaması nedeniyle tüm kitapların otantiklik açısından yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkçe öğretmenlerinin (69 öğretici) derslerinde otantik materyaller konusundaki deneyimleri, ve görüşlerine ulaşmak için veriler 15 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla link üzerinden, yüz yüze ve çıktılar doldurarak toplanmıştır. Değerlendirmede içerik analizi türlerinden kategorisel analiz kullanılmıştır. Öğretmenlerin otantik materyallere yönelik detaylı bilgisi olmadığı, sorulara benzer cevapların verildiği, kullanılan otantik materyallerin ders kitaplarına göre şekillendiği bu doğrultuda yazınsal ve bilgilendirici metinler, video, fotoğraf, çizim, karikatür, web sayfası materyallerinin öncelendiği ve diğer otantik materyallerin yeterince kullanılmayarak ihmal edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Associating education and teaching with daily life by taking into account the differences in the learning styles of learners and addressing the interests and needs of learners is one of the most important principles in language teaching studies at the universal level. In this respect, the subject of this study is the use of authentic materials in the lessons and the problematic of associating the lessons with daily life in teaching Turkish as a mother tongue at the secondary school level. In line with the problem statement of the study, ‘Which types of authentic materials are used in Turkish language teaching, how often, for what purpose and how’, the study has two aims to determine the situations regarding textbooks and Turkish teachers. In the study, basic qualitative research method was used for both findings. The research design is case study. Textbook analyses were conducted according to 7 authentic material types, 66 authentic materials and 23 activity contents. The data for the textbooks were collected from printed books and by downloading the pdf files of the books from the internet and analysed with the descriptive analysis technique. Although the themes were from daily life, it was seen that they weren’t sufficiently associated with life. As linguistic authentic material, literary texts outnumber informative texts by up to 4 times. Except from 6th grade the absence of authentic texts for use at any of the levels is a major deficiency. Visual authentic materials were evaluated in 3 categories: photographs, drawings and cartoons. Except 8th grade, drawings are considerably more than photographs and cartoons are very few. In the listening/monitoring skill texts, monitoring materials were used in 5th, 6th and 8th grades, but no monitoring materials were used in 7th grade. Since the number of monitoring materials used was considerably less than the audio recordings, they weren’t found sufficient. The highest number of authentic materials in the activities was in the 5th grade and the lowest use was in the 7th grade. Authentic material type was mostly used in the 6th and 8th grades and the least in the 7th grade. It was concluded that all the books were inadequate in terms of authenticity since the activities with authentic material content didn’t even constitute half of the activities in the book. In order to reach the experiences and opinions of Turkish teachers (69 instructors) about authentic materials in their lessons, data were collected through a semi-structured interview form consisting of 15 questions via link, face-to-face and by filling out the printouts. Categorical analysis, one of the types of content analysis, was used in the evaluation. It was concluded that teachers didn’t have detailed knowledge about authentic materials, similar answers were given to the questions, the authentic materials used were shaped according to the textbooks. In this direction, literary and informative texts, videos, photographs, drawings, cartoons, web pages were prioritised and other authentic materials weren’t used sufficiently and neglected.